البنيه السّرديّه والخطاب السّردي في الروايه

از نيمه‌ي قرن بيستم پژوهش‌هاي هدفمند روايي مربوط به فن روايت از نتايج مطالعات نقدي ساختارگرايان روس در محدوده اي از وسواس علمي نشات گرفت و ناقد معروف«تودوروف» را به تعريف علمي ويژه ي روايت واداشت كه اصطلاح «السرديه» به معناي «علم روايت » را بر آن اطلاق نمود كه به تعريف ساختارهاي داخلي روايت و تشخيص ويژگي هاي نوعي آن و كشف رابطه هاي آنها از لحاظ عناصر ثابت ساختار روايي اهتمام مي ورزد. و از روابط آنها را با عناصر گفتمان روايي و نيز از شناخت مكانيزم عملكرد آنها و تعريف نظام و قواعد كاربردشان سخن مي گويد. اين مقاله به دو اصطلاح ساختار روايي و گفتمان روايي توجه دارد كه مبناي كاركرد تطبيقي دو اصطلاح اساسي ديگر هستند يعني ادبيات كه ويژگي هاي كيفي روايت را توضيح مي دهد و شعريت كه ويژگي هاي گفتمان روايي در متن رمان را بررسي مي كند. البته بايد در نظر داشت كه هدف اصلي اين دو واژه، تاكيد بر مباحث كيفي مقوله هاي فن روايت است. و رويكردهاي نقدي علي رغم اختلاف روش ها بر اين مطلب اتفاق نظر دارند كه بررسي فن روايي بايد از ساختار روايت با ويژگي هاي كيفي ساختار دروني آن شروع شود زيرا عنصرهاي پيكربندي روايت در ارتباط با روابطي هستند كه داراي رنگ و بوي كاربردي و فن آوري مي باشند و در ايجاد متن روايي (گفتمان روايي) براساس اسلوب هاي متنوع مبتني بر تعيين قواعد ساختار روايي مي كوشند. بنابراين گفتمان روايي شامل هر نوع بافت نثري نمي گردد بلكه يك شاخه ادبي مستقل بر پايه عناصر و اجزاي كيفي است كه طبق نظامي مضبوط بامفاهيم روايي درپرتو قواعد ي ثابت به كار گرفته مي شود.

The conscious narrative studies of narratives emerged from the critical research of the Russians structuralists in the mid-twentieth century. This research pushed the critic Todorov to define narratives as naratology (the science of the narrative) which tries to identify the internal structures in the narrative, distinguish its characteristics, and reveal the relations which connect them together. This research is concerned with narrative structure and narrative discourse, which serve as bases for literariness and poetic quality. It should be noted that the central objective of these two terms is to emphasize on qualitative features of narrative art. Critical approaches agree that the study of narrative art must be start with the narrative structure and its internal structures and features. This is so because narrative structures are associated with practical applications and try to bring about a narrative text according to narrative conventions. So, Narratives belong to an independent particular literary genre with its own norms.