Phosphorus Inflow into Two Species of Clover Root with Different Morphology Colonized by AM Fungi

-اثر قارچهاي ميكوريزا آربسكولار بر رشد و سرعت ورود فسفر به داخل ريشه دو گونه شبدر متفاوت در ريخت شناسي ريشه مورد مطالعه قرار گرفت. اين آزمايش گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي شامل دو گونه شبدر (تريفوليوم الكساندرينوم و تريفوليوم پراتنس)، سه وضعيت ميكوريزا (بدون حضور ميكوريزا، گلوموس اينتراراديسز و گلوموس موسيه) و سه زمان برداشت گياه (20، 40 و 60 روز بعد از كشت گياهچه ها) در چهار تكرار به مرحله اجرا در آمد. در اين مطالعه وزن ماده خشك گياه، كلونيزاسيون ريشه و جذب فسفر بر حسب سرعت ورود آن به ريشه و پاسخ ميكوريزايي آن اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه پاسخ رشد ميكوريزايي شبدر برسيم (تريفوليوم الكساندرينوم) به طور معني داري از پاسخ رشد ميكوريزايي شبدر قرمز (تريفوليوم پراتنس) بيشتر بود. اين نتيجه عمدتاٌ به مجموع طول بيشتر شبدر برسيم كه توانست سطح بيشتري را براي كلونيزاسيون فراهم كند نسبت داده شد. بيشترين سرعت ورود فسفر به گياه در دوره اول برداشت گياه (20-0 روز) مشاهده گرديد. در اين دوره برداشت و در تيمار شبدر برسيم (تريفوليوم الكساندرينوم)، سرعت ورود فسفر به داخل شبدر شاهد (بدون حضور ميكوريزا) و شبدر كلني شده با گلوموس موسيه و گلوموس اينتراراديسز به ترتيب برابر با 9/1، 8/6 و 01/8 پيكومول بر متر بر ثانيه بود كه به ترتيب 6/3 و 2/4 مرتبه بيشتر از سرعت ورود فسفر به داخل گياه شاهد بود. تاثير بيشتر قارچ گلوموس اينتراراديسز در افزايش سرعت ورود فسفر ممكن است به توانايي بيشتر قارچ گلوموس اينتراراديسز در انتشار به داخل خاك و جذب بيشتر فسفر از منطقه دور تر از اطراف ريشه گياه باشد و يا ممكن است به تراكم بيشتر آربسكول و ريسه هاي داخلي در واحد طول ريشه كلني شده در مقايسه با گلوموس موسيه باشد. نتيجه گيري كلي اينكه، شبدر برسيم در مقايسه با شبدر قرمز پاسخ بيشتري به كلونيزاسيون ميكوريزايي داشت و اين به نوبه خود به بهبود بيشتر تغذيه فسفري شبدر برسيم كلني شده با قارچ گلوموس اينتراراديسز منجر شد.

The effects of arbuscular mycorrhizal (AM) fungi on growth and phosphorus (P) inflow into two species of clover plant with different root morphology were studied. The experiment was arranged as a randomized complete block design consisting of a 2×3×3 factorial combination of two clover species (Trifolium alexandrinum L. and Trifolium pratense L.), three mycorrhiza states (without mycorrhiza, Glomus intraradices and Glomus mosseae) and three harvests (20, 40 and 60 days after transplanting) with 4 replications. In this experiment, plant dry matter, root colonization and P uptake in terms of P inflow and mycorrhizal P response (MPR) were determined. Results showed that mycorrhizal growth response (MGR) of T. alexandrinum was greater than that of T. pratense. This was mainly attributed to the higher root length of T. alexandrinum which provides a greater surface area for colonization compared to T. pratense. The highest P inflow was observed during the first harvest period (0-20 d). In this harvest period and during the treatment with T. alexandrinum, P inflow into non-colonized roots, roots colonized by G. mosseae and G. intraradices were 1.9, 6.8 and 8.01 pM m-1 s-1, respectively being 3.6 and 4.2 times greater than the control plants. The greater effect of G. intraradices compared to G. mosseae on increasing P inflow might be due to the superior ability of G. intraradices to spread into the soil and absorb more P beyond the P depletion zones around the roots and/or might be due to the higher intensity of arbuscules and intra-radical hyphae per unit length of colonized root. In conclusion, T. alexandrinum was more responsive to mycorrhizal colonization than T. pratense which, in turn, resulted in better P nutrition of T. alexandrinum colonized by G. intraradices.