Abstract :
اسطوره ها و افسانه ها به تناسب ملزومات تاريخ و جامعه دگرگون و بازپرداخت مي شوند. مقاله-ي حاضر نشان مي دهد چگونه كنستانس پيپله، پرنسس دو سلم (1845 ـ 1767) از دست‌پروردگان فلاسفه ي عصر روشنگري و ستايشگر آرمان هاي انقلاب فرانسه، داستان زندگي سافو، شاعر بزرگ يونان باستان را دستمايه ي اولين اثر مهم خود قرار مي دهد تا شخصيتي مطابق با انتظارات جامعه ي فرانسه، پس از انقلاب 1789 ارايه كند. اين سافو، تنها يك عاشق شكست‌خورده نيست بلكه او يك مبارز و انقلابي ست. در اين راستا، خواهيم ديد كه چگونه باورهاي نويسنده ي جوان با راهبرد فرهنگي نظامهاي سياسي حاكم (استفاده ي ايديولوژيك از تياتر) همخواني دارد. بدين ترتيب، داستان عاشقانه ي سافو بستر يك تراژدي مي شود كه بر انديشه هاي روشنگري تاكيد مي كند، عليه اشكال نوين پدرسالاري هشدار مي دهد و خرافه هاي مذهبي را محكوم مي سازد. مقايسه ي اين تراژدي با آثار دو نويسنده ي زن ديگر(مادام دو بوفور و مادام دو استال)، بداعت آن را بهتر آشكار مي سازد و نشان مي دهد چطور هر كدام از اين نويسندگان داستان سافو را بنابر نظر و عقيده ي خود عوض كرده اند.
Abstract :
Les figures mythiques ou légendaires s’adaptent à chaque époque et en chaque lieu. Cet article tente de montrer comment Constance Pipelet, future princesse de Salm (1767-1845), une des filles des Lumières et admiratrice des idéaux de la Révolution française, se sert du récit de la vie de Sapho, grande poétesse de l’Antiquité, pour proposer une Sapho qui est aussi amoureuse, éplorée et trahie que rebelle et révolutionnaire. Nous verrons comment les convictions intimes de la jeune écrivaine font cause commune avec le théâtre de propagande soutenu par les divers gouvernements de la décennie révolutionnaire en France. L’histoire d’amour malheureux de Sapho est ainsi devenue la toile de fond d’une tragédie qui propage les idées des Lumières, avertit contre les nouvelles formes du patriarcat et dénonce la superstition religieuse. La comparaison de cette œuvre avec celle de deux autres femmes auteurs (Mme de Beaufort et Mme de Staël) révèle mieux l’originalité de la tragédie de Constance Pipelet et montre comment chacune modifie le récit de la vie de Sapho pour l’adapter à son goût.
