كاربرد تكنيك تصميم گيري چند معياره Entropy و Simple-Additive-Weighting Method در ارزيابي ريسك زيست محيطي لايروبي اسكله هاي بندر امام خميني (ره)

زمينه : حمل و نقل دريايي از ابتداي تاريخ بشر، نقشي اساسي در شكل دهي جوامع انساني و توسعه اقتصادي آنها ايفا نموده است. در عصر حاضر، نيز شريان هاي ارتباطي، زيربناي اقتصاد هر كشوري را تشكيل مي دهد. با توجه به توسعه بنادر و ضرورت هاي موجود، فعاليت هاي لايروبي سواحل در ايران در طول دو دهه گذشته روند رو به رشدي داشته است؛ با اين حال به مديريت مواد لايروبي شده خصوصاً از ديدگاه زيست محيطي كمتر توجه شده است. در اين مقاله، ريسك هاي زيست محيطي ناشي از انجام عمليات لايروبي در بندر امام خميني، شناسايي و رتبه بندي شده است. روش : در اين مقاله، از پرسش نامه هاي دلفي، به منظور شناسايي عوامل ايجادكننده ريسك هاي حايز اهميت ناشي از انجام عمليات لايروبي و از تكنيك تصميم گيري چندمعياره انتروپي به منظور محاسبه وزن شاخص هاي احتمال وقوع، شدت و احتمال كشف هر ريسك استفاده شده است و با استفاده از مدل، ريسك هاي شناسايي شده اولويت بندي شدند. نتايج : نتايج نشان مي دهد كه اهميت و اندازه ريسك تخريب زيستگاه ها افزايش غلظت هيدروكربن هاي نفتي و فلزات سنگين در بافت آبزيان و ايجاد تنش براي آنها در رتبه اول و دوم مي باشند و ايجاد بي نظمي در بستر با توجه به ماهيت فعاليت لايروبي در رتبه سوم قرار گرفته است. نتيجه گيري: عمليات لايروبي عمدتاً باعث بروز ريسك هاي زيست محيطي خواهد شد كه در نهايت به برهم خوردن تعادل اكولوژيكي محل هاي مورد لايروبي منجر مي-شود.

Background: Maritime transport from the beginning of human history, has played a fundamental role in shaping human societies and their economic development. In this era the communication arteries are the foundation of any countryʹs economy. Due to the development of the necessary ports, coastal dredging activities in Iran had a growing trend during over the past two decades. However, from an environmental perspective less attention has been made particularly for the management of dredged material.. In this paper, the environmental risks of dredging operations were identified and ranked at Bandar Imam Khomeini. Methods: The Delphi questionnaires were applied in order to initially create the important risk factors associated with dredging operations..Then, multi-criteria decision making techniques were developed to calculate the likelihood of weighted index entropy measures, severity and likelihood of each risk has been detected, identified and prioritizes as significant risks using the Simple-additive-weighting (SAW) technique. Results: The results show that the size and concentration of petroleum hydrocarbons and heavy metals increased in aquatic organisms tissue and are noted as important risks as the first and second stress in the aquatic habitats. Creating of disorder in the context of the nature of bed sea during the dredging operations has also been ranked as the third factor. Conclusion: Primarily of dredging operations will ultimately lead to ecological imbalance, environmental risks and leads to disturbance in the location of the dredging.