اثر كشنده گرما بر تخم‌هاي فاسيولا هپاتيكا

فاسيولوزيس يك بيماري با گسترش جهاني است كه اهميت اقتصادي و بهداشتي قابل ملاحظه‌اي دارد. فاسيولا هپاتيكا مهمترين عامل اين بيماري در انسان و حيوانات اهلي است. اگرچه مطالعات قابل توجهي در زمينه درجه حرارت ايده‌آل و زمان مورد نياز براي رشد ميراسيديوم در داخل تخم‌هاي انگل صورت گرفته است اما اطلاعات كمي در مورد ميزان دقيق حساسيت تخم‌هاي اين انگل در مقابل حرارت وجود دارد. در مطالعه حاضر تخم‌هاي انگل فاسيولا هپاتيكا، ابتدا در زمان‌هاي متفاوت (1، 2، 3، 4 و 5 ساعت) به ميزان 40، 45 و 50 درجه سانتي‌گراد حرارت داده شدند و سپس به مدت 16 روز در انكوباسيون 28 درجه سانتي‌گراد قرار گرفتند. در روز شانزدهم، تشكيل يا عدم تشكيل ميراسيديوم در داخل تخم‌ها مورد بررسي قرار گرفت. در حاليكه ميزان تشكيل ميراسيديوم در تخم‌هاي گروه كنترل 52% بود، اين ميزان در تخم‌هايي كه به مدت 1، 3 و 5 ساعت به ميزان 40 درجه سانتي‌گراد حرارت ديده بودند به ترتيب 4/51%، 4/42% و 9/39% بود. ميزان مذكور در تخم‌هايي كه در زمان‌هاي ياد شده به ميزان 45 درجه سانتي‌گراد حرارت ديده بودند به ترتيب 46%، 5/42% و 7/33% بود. در تخم‌هايي كه به مدت 1، 2، 3، 4 و 5 ساعت به ميزان 50 درجه سانتي‌گراد حرارت ديده بودند ميزان تشكيل ميراسيديوم به ترتيب 96/1%، 57/0%، 07/0%، 0% و 0% بود. نتايج اين مطالعه نشان داد كه تخم‌ها در مقابل حرارت‌هاي بالا حساسند و نگهداري تخم‌ها به مدت 4 ساعت در حرات 50 درجه سانتي‌گراد آن‌ها را كشته و مانع تشكيل ميراسيديوم مي‌شود (P<0.001). در بسياري از مناطق روستايي استفاده از مدفوع دام‌ها به عنوان كود حيواني ممكن است موجب آلودگي مزارع و چراگاه‌ها به تخم انگل شود. با توجه به يافته‌هاي اين تحقيق توصيه مي‌شود در مناطقي كه شيوع انگل فاسيولا هپاتيكا بالاست،‌ مدفوع دام‌ها قبل از استفاده به عنوان كود حيواني به مدت كافي روي هم انباشته شود و يا اينكه در گرم خانه‌هاي مخصوص حرارت داده شود.

Fasciolosis is a cosmopolitan parasitic disease with considerable economic and public health importance. Fasciola hepatica is the major cause of fasciolosis in man and domestic animals. Although remarkable research works have been done around the optimum temperature and time required for miracidial development, little is known about the exact susceptibility of Fasciola hepatica eggs to high temperatures. In the present study, Fasciola hepatica eggs were initially incubated at 40°C, 45°C, and 50°C for various times (1, 2, 3, 4 and 5 h), followed by incubation at 28°C for 16 days. Miracidial formation was subsequently investigated on the 16th day of incubation. Even though the rate of miracidial formation in the control group was 52%, in the eggs incubated at 40°C for 1, 3, and 5 h, the miracidial formations were 51.4%, 42.4% and 39.9%, respectively, and these values in the group incubated at 45°C were 46%, 42.5% and 33.7%, as well. However, in the case of incubation at 50°C for 1, 2, 3, 4 and 5 h, these values were recorded as 1.96%, 0.57%, 0.07%, 0.00% and 0.00%, respectively. The results indicated that the eggs were susceptible to high temperatures and incubation of the eggs at 50°C for 4 h was enough to significantly inactivate the eggs and prevent miracidial formation (P<0.001). However, using the livestock faeces as fertilizer in many rural areas may lead to the contamination of pasture. According to the findings of this study, in the areas with a high prevalence rate of Fasciola hepatica, manure storage for a sufficient time or heating the livestock manure before use as fertilizer is strongly recommended.