توزيع بافتي آرتميزينين در طيور گوشتي پس از تجويز دارو به صورت تك دوز و دوزهاي چندگانه

زمينه مطالعه:  آرتميزينين معمولاً براي درمان مالاريا استفاده مي‌شود ولي به تازگي به عنوان يك ماده بالقوه براي كنترل كوكسيديوز طيور بكار مي‌رود. هدف: هدف از مطالعه حاضر تعيين توزيع بافتي آرتميزينين بدنيال مصرف خوراكي تك دوز يا چندگانه دوزهاي بالاي آن در جوجه هاي گوشتي بود. روش كار: 390 جوجه گوشتي يك روز نژاد راس به دو گروه اصلي تقسيم شدند، در جوجه‌هاي گروه اول مقادير mg 0، 1، 5، 25، 125، 250 ، 500 و 1000 به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن آرتميزينين به صورت تك دوز خوراكي در روز 44 و در گروه دوم جوجه‌ها مقادير ppm 0 ، 17، 34، 68 و يا 136 آرتميزينين از روز 8 تا 44 تجويز گرديد. براي تعيين سطح آرتميزينين در نمونه‌هاي بافتي مختلف از سامانه HPLC و براي بررسي آماري داده‌ها از آزمون آناليز واريانس يك طرفه (ANOVA) و آزمون تكميلي، توكي (Tukey) استفاده گرديد (0.05>p). نتايج: در هر دو گروه بيشترين غلظت آرتميزينين در كبد جوجه‌هاي گوشتي ديده شد كه به صورت وابسته به دوز بود. اما، كمترين سطح آرتميزينين در گروه دريافت كننده دوزهاي چندگانه دارو در در مغز وكبد و در گروه دريافت كننده تك دوز در طحال ديده شد. غلظت آرتميزينين در مغز بدنبال تجويز چندگانه دوز  ppm‌68 و در تجويز تك دوز در دوز mg/kg 125 به حالت ثابت رسيده بود و هيچ تغييري هم با افزايش دوز ايجاد نشد. نتيجه‌گيري‌نهايي: مي‌توان نتيجه گرفت كه تجمع بافتي آرتميزينين وابسته به زمان و دوز است. علاوه بر اين، بازتوزيع، اثر اشباعي و انتخاب بافتي نيز ديده شد.

BACKGROUND: Artemisinin is commonly used for the treatment of malaria, but recently has been considered as a potential substance to control poultry coccidiosis. OBJECTIVES: The aim of the present study was to determine the tissue distribution of artemisinin following single or multiple oral administration of different doses in broiler chickens. METHODS: A total number of 390 one day old Ross broiler chicks were divided randomly into two main groups, in the first group 0, 1, 5, 25, 125, 250, 500 or 1000 mg/kg artemisinin as a single oral dose was administered on day 44, but the second group were treated with 0, 17, 34, 68 or 136 ppm artemisinin from day 8 to day 44. The HPLC system was used to determine the level of artemisinin in different tissue samples. Data were assessed using one way analysis of variance (ANOVA) followed by the Tukey’s test (p<0.05). RESULTS: Maximum concentrations of artemisinin were found in the liver of chickens in both groups in a dose dependent manner. While, the minimum level was determined in the brain and the kidney of chickens received multiple artemisinin administration; in the spleen of those chickens a single oral dose was administered. The concentration of artemisinin in the brain reached a plateau at 68 ppm in multiple administration and 125mg/kg at single dose, no shift was found with dose increment. CONCLUSIONS: It can be concluded that tissue accumulation of artemisinin is time and dose dependent. Moreover, redistribution, saturation effect and tissue selectivity were also observed.