Effects of administration of co-trimoxazole and folic acid on sperm quality and histological changes of testes in male rats

مقدمه: گزارش­های زیادی در مورد اثرات مصرف طولانی مدت سولفاسالازین بر ناباروری مردان گزارش شده است، اگرچه اطلاعات دقیقی از تأثیر مصرف کوتریموکسازول بر کیفیت اسپرم وجود ندارد. هدف: در این تحقیق به بررسی اثرات مصرف کوتریموکسازول و مصرف توأمان با اسیدفولیک بر کیفیت اسپرم در موش صحرایی نر پرداختیم. موارد و روش­ها: در این مطالعه تجربی، تعداد 136 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، به 9 گروه: کنترل، شم (دریافت­کننده نرمال سالین)، اسید­فولیک (1mg/kg/daily) و گروه­های دریافت­کننده داروی کوتریموکسازول (mg/kg 30 ,60 و 120) و اسید­فولیک (1 mg/kg) به تنهایی یا به صورت توأمان به مدت 14 و 28 روز به صورت وریدی تقسیم شدند. در پایان روز 14 و 28 نمونه اسپرم تهیه و از نظر تعداد، تحرک و زنده بودن مورد بررسی قرار گرفت. نمونه بافت تثبیت شده بیضه نیز پس از رنگ­آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین از نظر تعداد سلول­های لیدیگ، اسپرماتید و اسپرماتوسیت، عروق خونی و قطر لوله­های اسپرم ساز زیر میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: تجویز کوتریموکسازول به مدت 14 و 28 روز سبب کاهش معنی­دار در تعداد، تحرک و درصد اسپرم زنده در مقایسه با گروه کنترل شد (0.001 P<)، همچنین دوزهای بالای کوتریموکسازول کاهش معنی­داری در قطر لوله­های اسپرم­ساز و تعداد سلول­های اسپرماتید و اسپرماتوسیت در مقایسه با گروه کنترل به همراه داشت (0.001 P<). تجویز توأمان اسیدفولیک تا حدی این اثرات سوء بر کیفیت اسپرم و اثرات بر ساختاری بیضه در دوز­های بالای کوتریموکسازول (mg/kg 60 و 120) را بهبود بخشید. (0.001 P<). نتیجه ­گیری: نتایج این پژوهش نشان داد داروی کوتریموکسازول سبب کاهش کیفیت اسپرم و اثرات سوء بر بافت بیضه می­شود که مصرف توأمان اسید­فولیک تا حدی این اثرات سوء را در موش صحرایی بهبود می­بخشد. مکانیسم این فرآیند هنوز ناشناخته و نیازمند تحقیقات بیشتری است.

Background: Male infertility has been reported following long-term sulfasalazine, however, the precise effects of co-trimoxazole on sperm quality is controversial. Objective: In this study, we evaluated the effects of co-trimoxazole and its co-administration with folic acid on sperm quality and histological changes of testes in male rats. Materials and Methods: In this experimental study, 136 male Wistar rats were divided into 9 groups: I (control), II (vehicle) received saline, III: received folic acid (1 mg/kg /daily i.p., and IV- IX received co-trimoxazole (30, 60, and 120 mg/kg/daily; i.p.)+folic acid (1 mg/kg/daily; i.p.) for 14 or 28 days. Sperm samples were obtained from each group at the end of 14th and 28th days. Sperm numbers, motility, and viability were evaluated on a hemocytometer. Hematoxylin and Eosin stained testes were done for evaluation ofthe number of Leydig cells, vascularity, spermatids, spermatocytes, and means of seminiferous tubules diameter under light microscopy. Results: Co-trimoxazole treatment for either 14 or 28 days caused a significant decrease in the percentage of sperm number, motility, and viability (p<0.001) compared to the control group. Also, high doses of co-trimoxazole caused a significant decrease in testes structural abnormalities means of seminiferous tubules diameter, spermatids, and spermatogonia) compared to the vehicle group (p<0.001). Folic acid co-administration with co-trimoxazole partially reversed the decrease in sperm quality and structural abnormalities of high doses of co-trimoxazole (60 and 120 mg/kg/daily) (p<0.001). Conclusion: The data showed the adverse effects of co-trimoxazole on sperm quality and testes morphology which was protected partially by folic acid co-administration in rats. The underlying mechanism (s) needs further investigations.