تاًثير آموزش بر ميزان آگاهي و عملكرد مادران در رابطه با تغذيه تكميلي كودكان زير يك سال بيرجند (1386)

زمينه و هدف: رشد و تكامل بهينه كودكان، مستلزم تغذيه خوب آنهاست و مادران نقش تعيين‌كننده در سلامت كودكان دارند. عدم آگاهي ايشان منجر به بروز اختلالات گوناگون مي‌شود. مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير آموزش بر ميزان آگاهي و عملكرد مادران در رابطه با تغذيه كمكي كودكان زير يك سال انجام شد. روش تحقيق: در اين مطالعه نيمه تجربي با مراجعه به مراكز بهداشتي در مناطق مختلف شهر، 30 مادر با روش مبتني بر هدف از كودكاني كه منحني رشدشان نسبت به سن و جنس دو انحراف معيار كمتر از استاندارد بود، مورد مصاحبه قرار گرفتند. پرسشنامه داراي 40 سوال در مورد آگاهي و 40 سوال در مورد عملكرد بود. ميزان آگاهي و عملكرد در سه سطح ضعيف، متوسط و خوب امتيازبندي گرديد. پس از اخذ اطلاعات پايه، آموزش مادران به صورت بحث گروهي و نمايش فيلم و اسلايد و دادن جزوه آموزشي انجام و 15 روز بعد مجدداً پرسشنامه عيناً به مادران داده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS، روشهاي آمار توصيفي و آزمونهاي آماري تي و كاي دو در سطح معني‌داري 05/0P? مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: ميانگين سنّ كودكان 69/0±16/2 ماه و سنّ مادران 57/0±32 سال بود. 66% مادران از سنّ شروع تغذيه كمكي، 26% از سنّ شروع قطره آهن و 40 % از سنّ شروع قطره مولتي ويتامين و 33/13% از نوع غذاي كمكي اطلاع نداشتند. اغلب مادران از سنّ شروع و چگونگي تغذيه كودك با مواد غذايي مختلف اطلاع صحيح نداشتند. مقايسه ميانگين نمره آگاهي مادران قبل از آموزش (07/1±37/7) با آگاهي آنان بعد از آموزش (49/1±62/17) نشانگر تفاوت معني‌داري بود (004/0=P). مقايسه ميانگين نمره عملكرد مادران قبل از آموزش نيز (31/1±54/5) با نمره عملكرد پس از آموزش (96/1±73/18) تفاوت معني‌داري را نشان داد (001/0=P). ميانگين سنّ شروع غذاي كمكي در كودكان با شغل و تحصيلات و سنّ مادر و تعداد فرزندان ارتباط معني‌دار نداشت ولي ميانگين سنّ قطع شير مادر با رتبه تولد فرزندان اختلاف معني‌داري داشت (05/0=P)؛ همچنين ميانگين سنّ شروع قطره مولتي ويتامين با رتبه تولّد كودكان اختلاف معني‌داري داشت (002/0=P). نتيجه‌گيري: از آنجا كه شروع تغذيه تكميلي قبل از چهار ماهگي با بروز عفونت، سو تغذيه ، آلرژي و ... همراه است، آموزش صحيح مادران حايز اهميت است و بررسي مشكلات احتمالي در رابطه با شيردهي انحصاري كودك تا شش ماهگي ضروري است. واژه‌هاي كليدي: تغذيه كمكي؛ آگاهي؛ عملكرد؛ كودكان زير يك سال؛ مادران