بررسي علل شيوع بيماري وبا در شيراز در سالهاي 1236 تا 1322 هجري قمري

بيماري وبا كه از آن به عناوين ديگري مثل ناخوشي، مرگامرگي و مرض موت نيز ياد مي كنند، در سالهاي 1236 تا 1322 ق، 9 بار به صورت اپيدمي در شيراز شيوع پيدا كرد. عامل بيماري، ويبريو كلرا و مخزن آن آبهاي آلوده و غذا است. تا قبل از 1236 ق ميزان مبتلايان به اين بيماري در شيراز بسيار كم بود اما با شكل گيري سلسلة قاجار، اولين اپيدمي آن در سال 1236 ق بروز كرد و در سالهاي 1241 ق، 1248 ق، 1263 ق، 1274 ق، 1285 ق، 1306 ق، 1311 ق و 1322 ق تلفات زيادي از خود بر جاي گذاشت. شيوع بيماري ناشي از دو علت خارجي و داخلي بود. در علل خارجي، زيارت و تجارت دريايي نقش داشت. اين بيماري از هند توسط زائران مسلمان هندي به عراق و عربستان مي رفت و پس از آلوده كردن زائران شيرازي، به داخل شهر منتقل مي شد. البته سفر به هند به قصد تجارت و سفر هندي ها به كشورهاي ساحلي خليج فارس نيز، امكان انتقال ويبريوكلرا به بوشهر و سپس شيراز را فراهم مي كرد. علل داخلي سهم بيشتري در شيوع بيماري داشت. عدم رعايت موازين بهداشتي، نداشتن آب سالم، جهل مردم و برخي سن تهاي غلط از يك سو و بروز مصائب طبيعي مثل زلزله، هجوم ملخها و ظهور قحطي از طرف ديگر از مهمترين عللي بود كه شيوع بيماري وبا در شيراز را تسريع كرد و از توان مردمي براي مواجهه با بيماري كاست و در نتيجه ميزان مرگ ومير را به شدت افزايش داد.