مدل‌سازي پيامدهاي گسترش گردشگري خانه‌هاي دوم بر مناطق روستايي و اثر آن بر رضايت جامعۀ محلي (مطالعه موردي: بخش قمصر شهرستان كاشان)

هدف: هدف از انجام تحقيق، بررسي و تبيين پيامدهاي گسترش گردشگري خانه‌هاي دوم و اثر آن بر رضايت جامعۀ محلي در بخش قمصر است. روش: در اين پژوهش با استفاده از روش پيمايشي و به‌كارگيري مدل‌سازي معادلات ساختاري به ارائۀ الگويي از پيامدهاي گسترش گردشگري خانه‌هاي دوم و اثر آن بر رضايت‌مندي جامعۀ بومي در بخش قمصر اقدام شد. جامعۀ آماري تحقيق ساكنان بخش قمصر است كه با استفاده از فرمول كوكران نمونه‌اي به حجم 198 نفر انتخاب و با ابزار پرسش‌نامه مورد مطالعه قرار گرفت. يافته‌ها: يافته‌هاي حاصل از مدل عاملي مرتبۀ دوم نشان مي دهد كه سه عامل اقتصادي، زيست‌محيطي، اجتماعي و كالبدي قادرند اثرات گسترش خانه‌هاي دوم گردشگري را اندازه‌گيري كنند. عامل اقتصادي بيشترين سهم را در تبيين اثرات توسعۀ گردشگري خانه‌هاي دوم به دست آورده است. بار عاملي اثرات اجتماعي توسعۀ گردشگري خانه‌هاي دوم 92/0 به دست آمده است. اثرات كالبدي ناشي از حضور خانه‌هاي دوم در منطقه با استفاده از چهار نماگر مورد بررسي و سنجش قرار گرفته است. اين شاخص 62/0اثرات گسترش گردشگري خانه‌هاي دوم را تبيين مي‌كند. بار منفي محاسبه‌شده نشان‌گر اثرات منفي زيست‌محيطي توسعۀ گردشگري در منطقه است. در نهايت، يافته‌هاي حاصل از مدل ساختاري نشان مي‌دهد كه توسعۀ توريسم نقش مهمي در رضايت‌مندي ساكنان محلي ايفا كرده است. اين اثرگذاري با 47/0 داراي سطح معني‌داري 000/0 بوده است. محدوديت‌ها: محدوديت اصلي پژوهش حاضر عدم دسترسي به اطلاعات خانه‌هاي دوم و لزوم بررسي‌هاي متعدد ميداني در منطقۀ مورد بررسي است. راهكارهاي عملي: گردشگري روستايي تحت تاثير ابعاد اقتصادي، محيطي، اجتماعي و كالبدي مي‌باشد و براي برنامه‌هاي توسعۀ گردشگري لازم است مجموع عوامل فوق مد نظر قرار گيرد؛ به نحوي كه اثرات مثبت تقويت و اثرات منفي پيشگيري و كنترل شود. به اين ترتيب، رضايت‌مندي حداكثري جامعۀ محلي به‌ عنوان ضرورتي انكارناپذير براي توسعۀ موفق گردشگري تحقق مي‌يابد. اصالت و ارزش: در پژوهش‌هاي مختلف، پيامدهاي گسترش خانه‌هاي دوم مورد توجه قرار گرفته؛ اما تاثير آن بر رضايت جامعۀ محلي بررسي نشده است، در تحقيق حاضر سعي شد همۀ ابعاد به صورتي جامع و سيستمي كه نگرشي جغرافيايي است مورد توجه قرار گيرد و اثر آن بر رضايت جامعۀ محلي سنجيده شود.