اصول اخلاقي و شرعي در پژوهش هاي علوم پزشكي

چهار ركن اخلاق عبارتند از كرامت انساني (Human Dignity)، سود رساني (Beneficence)، ضرر نرساني (Non Malfeasance) و عدالت (Justice). در بررسي كاربردي اصول اخلاق در پژوهش هاي علوم پزشكي مي توان نگاه ويژه اي به هر يك از اين اصال داشت. از سوي ديگر در ايران، سابقه طولاني در زمينه علوم پزشكي و اخلاق پزشكي از پيش از اسلام تا دوران شكوفائي علوم دانشمندان مسلمان وجود دارد. در اين مقاله سعي شده است اصطلاحات و تعاريف رايج در مبحث اخلاق زيستي و اصول شرعي در پژوهش هاي علوم پزشكي گرد آوري و تشريح گردد و همچنين ويژگي ها و اختصاصات هر يك از اصول اخلاقي جداگانه بررسي گردد. در كنار اركان علم اخلاق بايد توجه داشت كه، يكي از ويژگي هاي انسان بر اساس اصول اخلاقي زيستي، داشتن ظرفيت تصميم گيري است؛ اين ويژگي انساني نياز به ايجاد فضائي را ايجاد مي كند كه براي تصميم گيري مستقل و خود آئينانه و داشتن رضايت كاملا آگاهانه متناسب باشد. پس براي آماده كردن بستر پژوهشي اخلاق مدار بايد به نهاد رضايت نيز توجه ويژه داشت. بررسي ها نشان مي دهد كه طراحي و اجراي پژوهش هايي با سودرساني هدفمند و با پرهيز از ضرر رساندن به آزمودني ها و لحاظ كردن كرامت انساني ايشان همه و همه در سايه همزيست كردن عقايد اخلاقي متعدد رايج در جوامع با اصول شرعي مورد قبول اكثريت مردم، امكان پذير خواهد بود.