Planning road network in mountain forests using GIS and Analytic Hierarchical Process (AHP)

ساخت جاده هاي جنگلي پرهزينه ترين عمليات در طرح جنگلداري مي باشد. طراحي و ساخت جاده هاي جنگلي در مناطق نامناسب، نه تنها باعث افزايش هزينه هاي ساخت و تعمير و نگه داري جاده مي گردد بلكه اثرات زيست محيطي فراواني را نيز در پي دارد. بنابراين، طراحي جاده هاي جنگلي توجه بيشتري را مي طلبد. در اين تحقيق، سعي ما بر اين مي باشد كه روش مناسبي را جهت مكان يابي جاده هاي جنگلي با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) معرفي نماييم. ابتدا مهمترين لايه ها در مكان يابي جاده هاي جنگلي شامل شيب، نوع خاك، زمين شناسي، آب نگاري يا هيدروگرافيك، جهت جغرافيايي، حجم در هكتار (مترمكعب)، تيپ درختي و ارتفاع از سطح دريا تعيين شد و سپس منطقه مورد مطالعه با توجه به نظر كارشناسان و متخصصان جاده سازي جنگل و با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي به پنج دسته بسيارخوب، خوب، متوسط، بد و بسيار بد جهت ساخت جاده طبقه بندي شد. سپس دو واريانت جديد بر روي نقشه تهيه شده طراحي شد؛ واريانت اول به روش معمول (گام پرگار) و واريانت دوم با استفاده از Pegger طراحي شد. در نهايت با مقايسه شبكه موجودي با دو واريانت جديد، واريانت دوم بهترين كارايي را در عبور از مناطق مناسب و نامناسب بر اساس نقشه پتانسيل جهت جاده سازي داشت. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي و فرآيند تحليل سلسله مراتبي به صورت توام، مي تواند به عنوان روشي كارا در طراحي جاده هاي جنگلي مورد استفاده قرار گيرد.

Forest road construction is the most costly operation in forestry. Road designing and construction in unsuitable areas may increase construction and maintenance costs and also cause many environmental impacts. Therefore, it is required to pay more attention to forest road design. In this research, we tried to introduce an appropriate method for locating forest roads using GIS and AHP simultaneously. The most important layers in locating forest road include slope, soils type, geology, hydrographic networks, aspects, trees volume m3 per hectare ,tree type and elevation maps which were determined and then by using expert thought and AHP method the study area was classified in five classes including very good, good, medium, bad and worse for forest road construction. Then two new variants were designed on the prepared AHP map: the first variant was designated using traditional method and Pegger extension was applied to design the second. Pegger Planning variant (PP_variant) had the highest efficiency in path from good and bad points of view based on AHP map. The results of this study illustrated that using AHP and GIS simultaneously can introduce an appropriate and suitable method in the forest road network planning.