Feasibility study on ecotourism potential areas using remote sensing and geographic information system (case study: abbasabad forest area, veresk, iran)

توريسم طبيعت گرا از سالمترين و پرجاذبه ترين بخش صنعت گردشگري محسوب مي گردد كه در صورت مديريت و هدايت صحيح مي تواند به حفظ طبيعت و عمران ناحيه اي كمك نمايد. لذا، احداث و توسعه پارك جنگلي وتفرجگاههاي طبيعي براي جذب گردشگران، تمدد اعصاب، گذران اوقات فراغت، حفاظت از منابع وذخاير و ايجاد درآمد بيش از پيش احساس مي شود. منطقه جنگلي عباس آباد ورسك مازندران با توجه به طبيعت وچشم اندازهاي بسيار زيبا و باشرايط اكولوژيكي مناسبي كه دارد سالانه پذيراي طبيعت گردان زيادي است. ولي، متاسفانه به دليل فقدان طرح طبيعت گردي مناسب و نداشتن برنامه اي اساسي براي بسياري از منا طق داراي جاذبه گردشگري و تراكم بيش از حد طبيعت گردان در يك منطقه خاص واستفاده بيش از توان اكولوژيكي منطقه باعث تهديد اين منابع با ارزش گشته اند. با برنامه ريزي درست و مدون وارايه طرحهاي طبيعت گردي مناسب ميتوان از طرفي به حفاظت بهتر محيط هاي جنگلي مورد استفاده فعلي پرداخته و از طرف ديگر براي مناطق مستعد، طرحهاي نوين طبيعت گردي همگام با توسعه پايدار ارايه داد. اين تحقيق با ارايه طرحي به امكان سنجي مناطق مستعد طرحهاي طبيعت گردي پرداخته و با شناسايي مناطق مستعد و ارايه راهكارهاي اجرايي مناسب جهت بهره وري بهينه از اين مناطق نموده است. در تحقيق فوق از فن آوريهاي GIS , RS به عنوان دو ابزار كارآمد در جهت تسريع روند كار ، كاهش هزينه ها و دقت بيشتر در كار استفاده شده است، بدين ترتيب ابتدا نقشه هاي طبقات شيب، جهت و ارتفاع از نقشه توپوگرافي در محيط ARC VIEW تهيه شد، سپس با تلفيق آنها نقشه شكل زمين بدست آمد . در اين مرحله با توجه به مدل طبيعت گردي مورد استفاده اقدام به ارزيابي اوليه از توان طبيعت گردي منطقه گرديد. براي تصميم گيري دقيق تر و همه جانبه براي كاربري طبيعت گردي، نقشه طبقات خاك و پوشش گياهي منطقه نيز با نقشه شكل زمين تلفيق شده و نقشه واحد هاي زيست محيطي تهيه گرديد، با توجه به فاكتور هاي مورد استفاده تعداد واحدهاي زيست محيطي تشكيل شده بر روي نقشه مورد ارزيابي قرار گرفتند، در نتيجه نقشه توان تفرجي منطقه بدست آمد. از نرم افزار RS جهت تصحيح تصوير ماهواره اي منطقه، طبقه بندي تصوير ماهواره اي، مطالعات بصري روي منطقه و برقراري ارتباط معني دار بين انواع فعاليتهاي طبيعت گردي مورد برنامه ريزي در منطقه استفاده شد. با توجه به نتايج حاصل از نقشه ها و تصاوير منطقه و با توجه به پر شيب بودن منطقه نتيجه گيري شد كه نواحي داراي توان تفرجي كلاس I متمركز در منطقه وجود ندارد، تفرج كلاس I گسترده بيشترين سطح منطقه را بخود اختصاص داده است و همچنين وجود دو روستاي ييلاقي عباس آباد و بزمي لش در منطقه امكان ايجاد دهكده هاي طبيعت گردي را فراهم ساخته است. لذا، با توجه به نتايج منطقه عباس آباد ورسك جهت برنامه ريزي پارك طبيعت بسيار مناسب است.

Ecotourism as the most attractive subset of the tourism industry can contribute to natural resource conservation and local development. Although great numbers of people annually visit Abbasabad area, in Veresk, Mazandaran, to enjoy its brilliant landscape and moderate ecologic condition, there is no applicable plan for many natural attractive zones in this area. As a result, some specific well known areas are threatened by being overused while other unknown or less familiar ones remain unvisited. Therefore, proper comprehensive ecotourism plans are required to prevent overusing most widely known forests as well as new integrated plans are needed for introducing unknown potential areas to people. In this research, a feasibility study was conducted to identify potential ecotourism zones within the study area, and then applicable strategies were suggested for optimal exploitation of the area. Both Geographic Information System and Remote Sensing techniques accelerated our research process, enhanced accuracy and reduced the expenses of this study. In addition, the map of the slope, height and aspect were produced using a topographic map in an ARCVIEW environment. These three maps were overlaid to provide the Land shape map of the study area. To make an accurate decision about the most appropriate ecotourism land use, two maps of soil and vegetation cover were overlaid to produce an environmental unit map. The ecotourism potential map was obtained by measuring the available bio-environmental units on this map based on our predetermined factors in this study. The largest part of the area was identified suitable for class I alternative ecotourism. Moreover, two villages of Abbasabad and Bezmilesh made the study area appropriate for establishing an ecotourism village. According to the results of this study, Abbasabad Veresk forest area was proved to be appropriate to construct a natural forest park.