MORPHOLOGICAL, GENETICAL AND ECOGEOGRAPHICAL CHARACTERIZATION OF LONG-WINGED SPECIES OF ONOBRYCHIS SECT. ONOBRYCHIS (FABACEAE) IN IRAN

در اين بررسي، 30 نمونه (6 جمعيت) از گونه هاي بال بلند بخشه Onobrychis از جنسMill. Onobrychis شامل گونه‌هاي O. verae ?irj., O. gontscharovii Vassilcz., O. ptychophylla ?irj. & Rech. f., O. sosnovskyi Grossh. و O. araxina Schischkin، از زيستگاه‌هاي طبيعي خود در ايران جمع‌آوري شدند. اين نمونه ها با استفاده از 45 ويژگي كمي و 15 ويژگي كيفي مورفولوژيكي مورد ارزيابي قرار گرفتند. به منظور بررسي تنوع ژنتيكي گونه‌هاي مورد نظر، از داده هاي مربوط به توالي نوكليوتيدي ناحيه ITS ژن nrRNAاستفاده شد. در هر محل جمع آوري، اطلاعاتي شامل طول و عرض جغرافيايي، ارتفاع، جهت و ميزان شيب، بستر، حداقل و حداكثر درجه حرارت سالانه، تعداد روز هاي باراني، بارش سالانه و همچنين ويژگي هاي مربوط به خاك از جمله بافت، رسانايي الكتريكي، كربن آلي، نيتروژن كل، فسفر و پتاسيم در دسترس، ارزش مواد خنثي شونده،pH و درصد اشباع ثبت شد. بررسي و مقايسه نتايج حاصل از تجزيه و تحليل خوشه اي داده‌هاي مورفولوژيكي، منجر به تشخيص دو گروه اصلي گرديد. اين گروه-بندي مبين جدايي گونه‌هاي شمال غربي از شمال شرقي كشور ايران است. علاوه بر اين، نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده‌هاي مربوط به توالي نوكليوتيدي ITS نيز نتايج به دست آمده از آناليز داده‌هاي مورفولوژيكي را تاييد مي كند. همچنين نتايج حاصل از آناليز داده‌هاي اكولوژيكي به روش CCA، تعداد روزهاي باراني، بارش سالانه، درصد شن و درصد سيلت خاك را به عنوان مهمترين عوامل موثر در جدايي اين دو گروه معرفي كرد. همچنين چگونگي اثر عوامل زيست محيطي را براي هر يك از گونه‌ها نشان داد. در اين بررسيSchischkin O. araxinaبراي اولين بار از ايران گزارش مي شود. كليد شناسايي گونه‌هاي بال بلند بخشOnobrychis در ايران نيز ارايه شده است.

In this study, 30 specimens (6 populations) from long-winged species of Onobrychis sect. Onobrychis including O. verae ?irj., O. gontscharovii Vassilcz., O. ptychophylla ?irj. & Rech. f., O. sosnovskyi Grossh. and O. araxina Schischkin were collected from their natural habitats in Iran. The specimens were biometrically assessed using 45 quantitative and 15 qualitative morphological characters. In order to study the genetic variations of different species, nucleotide sequence data from the internal transcribed spacer of the nuclear rRNA genes (ITS) were obtained. Data regarding longitude, latitude, altitude, slope inclination, slope direction, substrate, min/max annual temperatures, number of rainy days, annual precipitation as well as soil traits including texture, electrical conductivity, organic carbon, total nitrogen, available phosphorus and potassium, total neutralizing value, pH, and saturation percentage were recorded in each sample site. Cluster analysis of morphological characters showed two major groups separating northwest species from northeast ones. Furthermore, the ITS data analysis results showing two main groups, which are exactly in concordance with morphological groups. Also canonical correspondence analysis (CCA) of ecological data showed the precipitation, rainy days, sand% and silt% as the most effective factors for this separation. Furthermore it showed the effect of ecological factors on each species. Onobrychis araxina Schischkin is recorded for the first time from Azerbaijan Gharbi province, Iran. An identification key to the long-winged species of section Onobrychis in Iran is presented.