عنوان :
تعيين ميزان آلاينده هاي نفتي (آب، رسوب و ماهي) در منطقه جنوبي درياي خزر
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
نصرالله زاده ساروي، حسن
شناسه هاي افزوده :
پورنگ، نيما ، همكارطرح , نجف‌پور ،شعبان ، همكارطرح , بهروزي، شهريار ، همكارطرح , پورغلام ، رضا ، همكارطرح , غلامي‌پور،سليمان ، همكارطرح , علومي، يوسف ، همكارطرح , يونسي پور، حوريه ، همكارطرح , نصراله تبار، عبدالله ، همكارطرح , فيروزكنديان، شراره ، همكارطرح , رضايي ، مريم ، همكارطرح , سليمان رودي، عبدالله ، همكارطرح , آذري ، عبدالحميد ، همكارطرح , باقرزاده، فرامرز ، همكارطرح , احمدنژاد، احد ، همكارطرح , عرب احمدي،علي اكبر ، همكارطرح , ابراهيم زاده ، مجيد ، همكارطرح , طالشيان، حسين ، همكارطرح , محمودي ، حميد رضا ، همكارطرح , علوي، احترام السادات ، همكارطرح
تنالگان :
وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر
چكيده فارسي :
اين مطالعه به بررسي غلظت تركيبات نفتي (16PAHs) درهشتنيمخطعمودبرساحل (آستارا،انزلي، سفيد رود،تنكابن،نوشهر،بابلسر،اميرآبادوبندرتركمن) طي چهار فصل در آب و طي فصول تابستان و زمستان دررسوبات و در بافت خوراكي ماهي كپور(Cyprinus Carpio)سواحل ايراني منطقهجنوبي درياي خزردر سال 1389 مي¬پردازد. تعداد94 نمونه آب و45 نمونه رسوبات سطحي دراعماق 10، 50 و 100 متري و همچنين تعداد 28 نمونه ماهي كپور در پره هاي صيادي و بوسيله ترال طي فصول زمستان و بهارجمع آوري شد. نمونه ها پس از آماده سازي (استخراج مايع-مايع و فرآيندسوكسيله) به روشاستانداردو بوسيله دستگاه گازكروماتوگرافي با كارايي بالا (HPLC)اندازه‌گيري گرديد. نتايج نشان داد كه ميانگين 16PAHs درآب در فصول بهار، تابستان، پاييز و زمستان به ترتيب برابر232 (77±) ، 1268 (808±) ، 538 (190±) و 151 (53±) ميكروگرم بر ليتر ثبت گرديد. همچنين سالانه 16PAHs درآب به همراه خطاي معيار (SE) برابر 10/24 (12/8±) ميكروگرم بر ليتر بود.ريسك اكولوژيكي(HQs) مربوط به 16PAHs در آب، شامل تركيبات Benzo(a)pyrene و Dibenzo(a,h)anthraceneمي باشند كهچند برابر واحد بوده است. ميانگين 16PAHs دررسوبات در فصول تابستان و زمستان به ترتيب برابر77/0 (23/0±) و 21/1 (64/0±) ميكروگرم بر گرم وزن خشك ثبت گرديد و ميانگين غلظت سالانه 16PAHs دررسوبات به همراه خطاي معيار برابر93/0(33/0±) ميكروگرم¬برگرم و¬زن خشك بوده استوتركيباتFluoranthene،Benzo(a)anthracene،Chryseneو Benzo(a)pyreneدر رسوبات، داراي ريسك اكولوژيكي(HQs) بالاتر از واحد بوده است.ميانگين غلظت سالانه 16PAHs دربافت خوراكي ماهي كپور به همراه خطاي معيار به ترتيب برابر 21/2 (42/0±) ميكروگرم بر گرم وزن خشك بوده است.
الگوي تغييرات تركيبات 6-2 حلقه16PAHs در آب طي يكسال نشان داد كه تركيبات 3، 4، 5 و 6 حلقه ايبه ترتيب 10%، 70%، 12% و 8% را تشكيل داد.همانطوريكه مشاهده مي شود تركيبات 4 حلقه‌اي در اين منطقه با درصد بالا در بين اين تركيبات موجود هستند و تركيب 2 حلقه اي در بين اين تركيبات مشاهده نگرديد.الگوي تغييرات تركيبات 6-2 حلقه اي16PAHs در رسوب طي دو فصل نيز نشان داد كه تركيبات 3حلقه اي 31% ، 4 حلقه اي 56%و 5 حلقه اي 14% را تشكيل مي دهند.همانطوريكه مشاهده مي شود تركيبات 4 حلقه اي با درصد بالا در بين اين تركيبات موجود هستندو تركيبات 2 و 6 حلقه اي در بين اين تركيبات مشاهده نگرديد.نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه در اكثر ايستگاهها و فصول غلظت تركيبات 2 و 6 حلقه اي آروماتيك در آب، رسوب و ماهي در مقايسه با تركيبات3، 4 و 5 حلقه اي كمتر بوده است.همچنين نتايج نشان داد كه براساس نسبت هاي تشخيصي اجزاي تركيبات آروماتيك منشاء تركيبات نفتي در رسوبات فصل تابستان پتروژنيك(مشخصا از سوختن نفت خام و وسايل نقليه) و پيروليتيك اما در رسوبات فصل زمستان بيشتر پيروليتيك مشخصا از سوختن چوب وذغال سنگ بوده است. با مقايسه نسبت هاي تشخيصي در آب و رسوب در مي¬يابيم كه تركيبات داراي منشاء پتروژنيك و پيرولتيك در مناطق مختلف حوزه جنوبي درياي خزر با درصد هاي متفاوت موجود مي باشد.
نتيجه اينكه، ميانگين تركيبات 16PAHs در آب در مقايسه با استاندارد هاي مختلف بالاتر بوده است كه بيانگر آلوده بودن اين منطقه از درياي خزر مي باشد و در ضمن بيشتر اين آلودگيها داراي منشاء پيروليتيك (85%) بوده اند. غلظت اين تركيبات در رسوبات درياي خزر كمتر از راهنماي استاندارد كيفيت رسوبات دريايي كشورهاي مختلف بوده است واز نظر كلاسه بندي رسوبات اين منطقه در كلاس متوسط (Fair) قرار گرفت. شايان ذكر است تركيباتي همچون Chrysene، Benzo(a)anthracene وBenzo(a)pyrene(تركيباتي با ريسك اكولوژيكي بالا) كه در آب و رسوبات مشاهده شدند،در بافت خوراكي ماهي كپور درياي خزرنيز حضورداشتند.
چكيده انگليسي :
This study was conducted to determine 16 Polyaromatic Hydrocarbons (16PAHs) concentrations in water (during four seasons) and surface sediments (during summer and winter) at eight transects (Astara, Anzali, Sefidroud, Tonekabon, Nowshahr, Babolsar, Amirabad and Turkman) in the southern of Caspian Sea in 2010-2011. 94 samples of water and 45 samples of surface sediments were collected at 10, 50 and 100 meters depths. In addition, 28 samples of fish (Cyprinus Carpio) were collected during winter and spring. All samples were prepared by Soxhlet and extracting processes and then determined using High Performance Liquid Chromatography (HPLC) instrument.
Results of current study showed that mean concentration and standard error (±SE) of 16PAHs water were observed 232 (±77), 1268 (±808), 538 (±190) and 151 (±53) µg/l in spring, summer, fall and winter, respectively. In addition, annual mean contents and standard error (±SE) of 16PAHs water were registered 24.10 (±8.12) µg/l. The Hazard Quotation (HQs) were calculated more than unit and belong to Benzo(a)pyrene and Dibenzo(a,h)anthracene compounds. Mean concentration and standard error (±SE) of 16PAHs sediment were observed 0.77 (±0.23) and 1.21 (±0.64) µg/g.dw in summer and winter, respectively. Also, the annual mean contents and standard error (±SE) of surface sediments were observed 0.93 (±0.33) µg/g.dw. The Hazard Quotation (HQs) were calculated more than unit and belong to Fluoranthene, Benzo(a)anthracene, Chryseneand Benzo(a)pyrene. The annual mean contents and standard error (±SE) of edible tissue of Cyprinus Carpio mussels were observed 2.21 (±0.42) µg/g.dw.
Annually, pattern of 16PAH compounds were obtained 10, 70, 12 and 8% for 3,4,5, and 6 rings, respectively. Four ring compounds had high content and percentage and 2 ring was not observed in all samples of water. Also, pattern of 16PAH in surface sediments were obtained 31, 56 and 14% for 3, 4, and 5 rings, respectively. Four ring compounds had high content and percentage and 2 and 6 rings were not observed in all samples of surface sediments during two seasons. Result of Diagnostic Ratios analysis (DRs) of sediments showed that the source of oil compounds were petrogenic and pyrogenic in summer and winter, respectively. Based on DRs in water and sediments were observed oil compounds were either petrogenic or pyrogenic with different percentage in the southern Caspian Sea.
In conclusion, the results revealed that in the some transects the 16PAHs concentrations of water were above the threshold levels and more petrogenic (85%) sources which represented polluted condition in this area. 16PAHs concentrations of sediments were below the threshold levels and conditions for this region were showed unpolluted. Also, the Caspian Sea sediments were classified in Class 2 (Fair). According to results of the evaluation’s risks to human health associated with consumption of the mussels containing 16PAHs suggest that there is risk for humans.
كليدواژه :
آلاينده نفتي , ايران , آب , رسوبات , ماهي كپور , حوزه جنوبي درياي خزر
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
جدول، رنگي، نقشه، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور ؛ 43237
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 66- 71
موضوع :
آلودگي نفتي درياها , آلودگي دريا- درياي خزر، منطقه , آلودگي نفتي درياها- درياي خزر، منطقه , آلودگي نفتي درياها- جنبه هاي زيست محيطي , آلاينده ها- درياي خزر، منطقه
