عنوان :
مطالعه جامع پساب صنعتي پالايشگاه بندرعباس و اثرات بالقوه زيست محيطي آن بر اكوسيستم ساحلي منطقه و رساندن ميزان آلودگي تا سطح استاندارد جهاني
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
صديق مرتضوي، محمد
شناسه هاي افزوده :
اجلالي خانقاه، كيوان ، همكار طرح , معزي، مريم ، همكار طرح , آفتابسوار، يوسف ، همكار طرح , فروغي فرد ، حجت اله ، همكار طرح , محبي نوذر، ليلي ، همكار طرح , دهقاني، رضا ، همكار طرح , زرشناس، غلامعباس ، همكار طرح , نگارستان، حسين ، همكار طرح , ملكوتي، محسن ، همكار طرح , خدادادي جوكار، كاظم ، همكار طرح
تنالگان :
سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
چكيده فارسي :
به منظور تعين كيفيت پساب پالايشگاه بندرعباس وارزيابي اثرات آن بر اكوسيستم ساحلي ، پروژه‌اي تدوين و از زمستان 1387 به اجرا در آمد كه فاز نمونه‌برداري و ميداني آن مدت يك سال طول كشيد. در اين بررسي عوامل فيزيكي، شيميايي و زيستي شامل عوامل طبيعي محيط و آلاينده‌هاي آلي و معدني مهم مورد سنجش و ارزيابي قرار گرفتند. بدين جهت در مساحتي حدود 25/2 كيلومتر مربع، تعداد 25 ايستگاه ثابت نمونه برداري تعيين گرديد و شرايط آنها در فصول مختلف موردمطالعه قرار گرفت.
نتايج سنجش درجه حرارت نشان داد كه پساب پالايشگاه در زمستان با دماي تقريبا 2/28 ،در بهار26/36، در تابستان 40 و در پاييز7/35 درجه سانتي گراد وارد آبهاي ساحلي منطقه مي‌گردد. بررسي آزمايشگاهي اثر افزايش دما بر آبزيان نشان داد كه بهترين شرايط دمائي براي رشد و دو گونه فيتوپلانكتوني Cholorella sp. ، و Chaetoceros sp. ، دماي C°25 مي باشد. با افزايش دما تا 35 درجه سانتيگراد بر تراكم روتيفر (گونه Brachionus plicatilis) افزوده ميشود . صدف هاي خوراكي Saccostrea cucullata در 30 درجه سانتيگراد زنده مانده و تغذيه مي نمايند .در حاليكه با افزايش دما تا 35 درجه سانتيگراد منجر به تلفات آنها مي‌گردد.
بطور كلي بافت بستر در منطقه مورد بررسي، رسوبي-شني مي‌باشد كه خود متأثر از سرعت جريان پساب در كانال خروجي مي‌باشد . همين امر عامل كاهش ميزان مواد آلي در رسوبات بستر شده و بر پراكنش و تجمع پرتاران تأثير مي‌گذارد.
بنتوزها (جانوران كفزي) را مي توان بهترين نشانگرهاي زيستي براي تعيين كيفيت بستر اكوسيستم هاي آبي دانست؛ تراكم ماكروبنتوزها در ايستگاههاي مياني ترانسكت‌هاي عمود بر ساحل نسبت به ساير ايستگاهها بيشتر بود، كه علت آن وجود دو گونه از دو كفه‌اي‌ها بود كه تمايل به تشكيل كلني دارند. چنين استنباط ميشود كه افزايش حرارت دايمي محيط ناشي از ورود پساب، بر اجتماعات بنتيك در ابتداي ورود به اكوسيستم نوعي استرس وارد نموده و سبب كاهش تنوع ميشود ولي بتدريج با فاصله گرفتن از منبع آلودگي حرارتي از ميزان استرس كم ميشود .
نتايج بررسي نشان داد حداقل و حداكثر سالانه ميزان فلزات سنگين درنمونه هاي آب براي عناصر نيكل(7/1-3/)،روي (3/12-6/3)،سرب (23/0-03/)، واناديم (07/0-03/)، كادميوم(25/0-03/) ، مس (9/1-05/)،كروم (58/0-004/)ميكروگرم برليتر مي باشد هم چنين غلظت جيوه در نمونه هاي آب پائين تر محدوده تشخيص دستگاه مي باشد.، محاسبه شاخص آلودگي رسوبات به فلزات سنگين نشان داد ،منطقه مورد بررسي از نظر آلودگي به جيوه ونيكل در زمره مناطق آلوده،روي آلودگي متوسط وساير فلزات در محدوده مناطق با آلودگي كم قرار مي گيرد.
در كل ايستگاههاي مورد بررسي در رسوبات٬ ميانگين غلظتي كل PAHها ،دو حلقه‌اي‌ها،سه حلقه اي‌ها،چهار حلقه اي‌ها،مجموع پنج و شش حلقه اي‌ها وTPH به ترتيب 15/33 ، 35/0،51/9 ،08/17 ،3/3و79/9619نانو گرم بر گرم وزن خشك بوده است.در مقايسه با استاندارد كيفيت رسوبات ، مقادير بدست آمده براي كل هيدروكربن‌هاي نفتي (TPH) و 16 تركيب PAH توصيه شده از سوي EPA در آب و رسوبات منطقه نشان دهنده آن است كه رسوبات اين منطقه در رديف مناطق با آلودگي كم قرار مي گيردودر شرايط حاضر پساب خروجي درحد استانداردهاي بين المللي قرار دارد. بنظر مي‌رسدPAH ها، حاصل از ريزش مواد نفتي باشد.
چكيده انگليسي :
Abstract
The current study aimed to determine the quality of wastewater of Bandar Abbas Refinery and its potential effects on the coastal zone. The project started in 2008 and its field activities had been performed during one year and included the study of physicochemical, natural factors, organic and inorganic pollutants. The study had been conducted in different seasons in 2.25 km2 area containing 25 stations.
Based on the achieved data, the temperature of Badar Abbas Refinery waste water entering the coastal area were 28.2, 36.26, 40, and 35.7 in winter, spring, summer and fall, respectively. Whereas the optimum temperature for two species of phytoplankton including Cholorella sp. and Chaetoceros sp. is 25̊ C, the laboratory survey results demonstrated the presence of temperature increasing effect on the biota. Increasing of temperature to 35 ̊C results to rotifer (Brachionus plicatilis sp.) populations. The edible bivalves (Saccostrea cucullata) are alive at 30̊ C whereas, reaching to temperature to 35̊ C leads to bivalve beath.
Because of wastewater, current velocity the sediment texture in the outlet channel is sandy and affects on the polychaetes distribution and decreasing of the organic matter content in sediments.
Benthoses are the best indicators for sediment quality in ecosystems. The macro-benthos distribution was higher in the middle stations than others at a perpendicular transact to the seashore. This observation was related to presence of two benthos species interesting to coloni formation. It seems that permanent high temperature that resulted from wastewater input leads to the stress and decreasing of benthos community variety. However, this stress decrees in areas far from thermal pollution source. The maximom and minmom of Heavy metals concentrations of water samples varied in the following renges Ni(0.3-1.7),Zn(3.6-12.3),Pb(0.03-0.23),V(0.03-0.07),Cd(0.03-0.25),Cu(0.05-1.9)andCr(0.004-0.58)µgl-1 .Mercury levels in water samples was lower than atomic absorption spectrophotometry detection limit.Sediment pollution indeces showing studied area is moderatly and low level of pollution
It seems that PAHs origins from petroleum release in the studied area however, the determined TPHs and 16 propriety EPA PAHs concentrations in sediments were below than international sediment quality guidelines showing the low content of the organic pollutants.
كليدواژه :
پساب , پالايشگاه , فلزات سنگين , TPHs , PAHs , هرمزگان , فيتوپلانكتون , موجودات كفزي , آلودگي ها , عوامل شيميايي آب دريا
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
202ص.: مصور (رنگي)، جدول، نمودار (رنگي)
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 54813
يادداشت :
ص. ع. به انگليسي: Mohammad Seddiq Mortazavi. Survey on the industrial wastewater of Banadr Abbas Refinery and its potential effects on the coastal zone and achievement of global pollution guidelines , [همكاران طرح] كيوان اجلالي خانقاه، مريم معزي، يوسف آفتابسوار، حجت اله فروغي فرد، ليلي محبي نوذر، رضا دهقاني، غلامعباس زرشناس، حسين نگارستان، محسن ملكوتي، كاظم خدادادي , كتابنامه: ص. 199- 201
موضوع :
آب -- كيفيت-- سنجش زيستي , آلودگي -- جنبه‌هاي زيست‌محيطي , ج‍ان‍داران آب‍زي -- ت‍اث‍ي‍ر آلودگي آب , حفاظت محيط زيست , ارزيابي اثرات زيست‌محيطي , پالايشگاه بندرعباس -- جنبه‌هاي زيست‌محيطي , آبزيان -- اثر آلودگي آب , فلزهاي سنگين -- جنبه‌هاي زيست‌محيطي
