شماره ركورد :
178
عنوان :
بررسي آلاينده هاي زيست محيطي: فلزات سنگين، هيدروكربورهاي نفتي، سورفاكتانت ها و سموم كشاورزي، در سواح جنوبي درياي خزر
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
واردي، ابراهيم
شناسه هاي افزوده :
نجف پور، شعبان ، همكارطرح , واحدي، فريبا ، همكارطرح , ‌غلامي‌پور، سليمان ، همكارطرح , يونسي پور، حوريه ، همكارطرح , علومي، يوسف ، همكارطرح , طالشيان، حسين ، همكارطرح , احمد نژاد، احد ، همكارطرح , فضلي، حسن ، همكارطرح
سال نشر :
1390
تنالگان :
ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر - ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ذﺧﺎﯾﺮ آﺑﺰﯾﺎن آﺑﻬﺎي داﺧﻠﯽ
چكيده فارسي :
در سالهاي اخير توسعه روز افزون فعاليتهاي انساني كشورهاي حاشيه درياي خزر با تخليه فاضلابها و پسابهاي صنعتي، اكولوژي اين دريا را دستخوش تغييراتي نموده است. باتوجه به موقعيت كنوني ، بررسي آلاينده ها بعنوان يك موضوع قابل بحث داراي اهميت مي باشد. اين پروژه با اهداف زير به اجرا در آمد. • تعيين ميزان آلاينده ها درآبهاي سواحل 5 ، 10 و50 متر •تعيين نوسانات زماني و مكاني آلاينده ها ي حوضه جنوبي درياي خزر •يافتن ارتباط بين ميزان تجمع آلاينده ها با پارامتر رشدي ماهيان •بازنگري وضعيت آلاينده ها ي زيست محيطي و مقايسه آن با استانداردهاي جهاني در محيط زيست آب همچنين به منظور مديريت زيست محيطي ، ميزان ريسك اكولوژيكي تركيبات پلي آروماتيك و ارزيابي ريسك سلامت مصرف ماهيان مصرفي سواحل حوزه جنوبي درياي خزر از نظر فلزات سنگين مورد بررسي قرار خواهد گرفت. تحقيق حاضر از تاريخ 1/10/86 لغايت 30/10/88 ابلاغ و كار ميداني آن در سال 1387 بر روي 8 ترنسكت در عمق هاي 5 ، 10 و 50 متر انجام گرديد. نمونه برداري آب و رسوبات بصورت سطحي طي چهار فصل و نمونه برداري ماهي سفيد از تعاوني پره فرح آباد ساري و نمونه برداري كفال پوزه باريك از حوزه جنوب شرقي درياي خزر با استفاده از ترال (توسط كشتي گيلان ) انجام گرديد. اساس يا معيار انتخاب فلزات بدليل تنوع روزافزون صنايع در حوضه آبريز ساحلي و نداشتن اطلاعات دقيق از فرآيند و پروسه توليدي صنايع ، فلزات قابل اندازه گيري (كادميم ،كروم، مس،آهن،سرب،كبالت، نيكل ،روي و جيوه ) در اين پژوهشكده انجام گرديد. نتايج تحقيق حاضر در آبهاي حوزه جنوبي نشان داد كه مقادير فلزات سنگين (كادميم ،كروم،مس،آهن،سرب، و روي ) داراي شرايط حفاظت شده وقابل قبول براي زندگي آبزيان بوده است. تجمع قابل ملاحظه فلزات كبالت ، مس و كروم درترانسكت هاي رسوبي سفيدرود و انزلي در مقايسه با 6 ترانسكت ديگر( تركمن، اميرآباد،بابلسر، نوشهر،تنكابن وآستارا) و تجمع نيكل درترانسكت هاي رسوبي سفيدرود و آستارا در مقايسه 6ترانسكت ديگر( تركمن، اميرآباد،بابلسر، نوشهر،تنكابن وانزلي) مشهود بود(P≤0.05). فلز روي بالاترين مقدار در عضله ماهي كفال ديده شد و پس از آن فلزات آهن، مس، سرب، كادميم، نيكل، جيوه و كبالت ديده شدند(( P≤0.0001. باتوجه به اينكه بيشترين صيد ماهيان استخواني درياي خزر، ماهيان سفيد(حدود 65 درصد) و كفال( حدود 30 درصد) است. با فرض مصرف اين دو گونه ماهي در شمال كشور با محاسبه برآورد سيبل خطر ( THQ ) نسبت دوز تعيين شده آلاينده به سطح دوز مرجع نسبت كمتر از 1 را براي تمام فلزات در افراد بزرگسال و خردسال نشان داده است ( THQ<1 ). بنابر اين مصرف ماهيان سفيد( ساحل فرح آباد) و كفال پوزه باريك سواحل جنوب شرقي درياي خزر با سرانه 6 كيلوگرم در سال خطر آشكاري براي سلامت افراد بزرگسال و خرد سال بوجود نمي آورد. از جمله تركيبات خطرناك مشتقات نفتي در محيط زيست هيدروكربورهاي پلي اروماتيك (PAHs) ميباشد. آژانس محيط زيست آمريكا (EPA) 16 تركيب از PAHs را به عنوان آلاينده هاي شاخص اعلام كرد نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه در اكثر ايستگاهها و فصول مختلف غلظت تركيبات 2 و 3 حلقه اي آروماتيك در آب، رسوب و ماهي در مقايسه با تركيبات 4، 5 و 6 حلقه اي كمتر بوده است. از ميان 16 تركيب PAHs فقط تركيبات Benzo(a)anthracene، Chrysene، Benzo(a)payrene وDibenzo(a,h)anthracene داراي ريسك اكولوژيك (HQ) بالاتر از واحد در آب و رسوب بوده است. شايان ذكر است كه در بافت خوراكي ماهيان مورد بررسي (ماهي كفال و سفيد درياي خزر) تركيباتي همچون Chrysene، Benzo(a)anthracene وBenzo(a)pyrene كه به عنوان تركيباتي با ريسك اكولوژيكي بالا در آب و رسوب ميباشند مشاهده شده است. حداكثر مقدار غلظتي باقي مانده سموم ارگانوكلره در نمونه آب ايستگاههاي سطحي (5 متر) از بهار تا زمستان مربوط به تركيبات -endosulfan (تركمن) ، dieldrin (بابلسر، تنكابن) وendosulfan sulfate (آستارا) و در ايستگاههاي سطحي (10متر) تركيبات-BHC ، dieldrin ، ( دو فصل متمادي در تنكابن)، DDT(تركمن) و aldrin (بابلسر) و ايستگاههاي سطحي (50 متر) مربوط به تركيبات-BHC (تنكابن) ، dieldrin (اميرآباد) ، -BHC (انزلي) و heptachlor (اميرآباد) مشاهده گرديده است. حداكثر ميزان درصدي سموم ارگانوكلره در رسوبات از بهار تا زمستان فقط براي تركيبaldrin در ايستگاههاي تركمن ، بابلسر و تنكابن مشخص گرديد. حداكثر غلظت باقي مانده سموم ارگانوكلره در بافت ماهي سفيد و ماهي كفال سالينس مربوط به تركيبات endrin aldehyde و DDT ديده شد. نتايج كلي غلظت سورفاكتانت (LAS ) آبهاي سطحي ( ستون 5 ،10 و 50 متر) حوزه جنوبي (ترانسكت هشتگانه) بميزان 0.017 ±0.049 بوده است. داده ها نشان ميدهد. حداكثر غلظت در فصول بهار (mg/l 0.084 ) و تابستان (mg/l 0.082 ) مربوط به ترانسكت انزلي و حداكثر غلظت در فصول پاييز (mg/l 0.035 ) و زمستان(mg/l 0.060 ) مربوط به ترانسكت سفيدرود بود. براساس استانداردهاي موجود، غلظت سورفاكتانت هاي حوضه جنوبي درياي خزر در حال حاضر بحراني نيست.
چكيده انگليسي :
Recently, the ecology of the Caspian Sea coastal has undergone with increasing development of human activities and industrial wastewater discharge. Therefore, considering the current situation, evaluate of pollutants issue in the Caspian Sea is very important. Results of this study showed that levels of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb, and Zn) of water had lower than standard and also acceptable for aquatic life. Significant accumulation of metals such as Co, Cu and Cr in the sediment was observed at transect Sefidrood and Anzali in comparison with six other transects (Turkmen, Amirabad, Babolsar, Noshar, Tonekabon and Astara) and for Ni at transects Sefidrood and Astara compared with six other transects (Turkmen, Amirabad, Babolsar, Noshahr, Tonekabon and Anzali) (P<0.05). The amount of Zn in fish muscle Liza saliens was maximum and then metals such as Fe, Cu, Pb, Cd, Ni, Hg and Co were recorded (P<0.05). In the north of Iran, two kind of bony fish, such as R..frisii kutum and Liza.s have maximum catchments as compared with other bony fish in the Caspian Sea. Based on calculation of risk of Target Hazard Quotient (THQ), we obtained THQ was less than one for all metals in young and adults human. Thus, consumption of R..frisii kutum and Liza.s per capita with 6 kg will not be at the risk for young and adults. Among of oil derivatives, polyaromatic hydrocarbon (PAHs) is hazardous compounds in the environment. Environmental Protection Agency (EPA) was announced 16 compositions of PAHs as an index. The results of this project showed that concentration of two and three rings of PAHs was lower than 4, 5 and 6 rings of water, sediment and fish at most stations and seasons. Among of 16 PAHs, only Benz(α)anthracene, chrysene, Benzo(α)pyrene and Dibenz (α, h)anthracene compounds were contained with ecological risks (HQ) more than one in the water and sediment. In addition, three compounds such as Chrysene, Benz(α)anthracene and Benzo(α)pyrene were observed in the edible fish tissues (Liza.s and R..frisii kutum) which have high ecological risks in the water and sediment. During four seasons (spring, summer, fall and winter), maximum concentration of organochlorine residue in the surface water (5m depth) were belong to β-Endosulfan (Turkmen), Dieldrin (Babolsar, Tonekabon) and endosulfan sulfate (Astara) and at 10m depth were -BHC, Dieldrin compounds (Tonekabon), DDT (Turkmen) and Aldrin (Babolsar). This values at 50m depth were belong to -BHC (Anzali), -BHC (Tonekabon), Dieldrin (Amirabad), and heptachlor (Amirabad). Maximum percentage of organochlorine pesticides residue in the sediments was belonging to only Aldrin compound at stations Turkmen, Babolsar and Tonekabon. In addition, maximum concentration organochlorine pesticides residue in fish tissue (Liza.s and R..frisii kutum) was DDT and Endrin aldehyde compounds. Mean surfactant concentration (LAS) of surface water (5, 10 and 50 m depths) at eight transects was 0.017±0.049 mg/l. The maximum concentration of LAS were 0.084 mg/l and 0.082 mg/l in spring and summer (Anzali transect), respectively. This value was 0.035 mg/l and 0.060 mg/l in autumn and winter (Sefidrood transect), respectively. As a conclusion, the concentration of surfactant in the Caspian Sea basin is not critical as compared with standard level.
كليدواژه :
سواحل جنوبي درياي خزر , بررسي آلاينده‌هاي زيست محيطي , فلزات سنگين , سورفاكتانت ها و سموم كشاورزي , هيدروكربورهاي نفتي
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات شيلات ايران
مشخصات ظاهري :
جدول، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات شيلات ايران 39265
عناوين ديگر :
Sayyed Ebrahim Varedi. Survey on envirnomental pollutants: Heavy metals hydrocarbos, surfactant and chlorinated pesticides in Southern part the Caspian Sea
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 178- 187
موضوع :
آلاينده ها- جنبه هاي زيست محيطي , آلاينده هاي پايدار- جنبه هاي زيست محيطي
شماره :
5
شمارة كاتر :
ب 152 و
ردة اصلي :
628
كليدواژه - جزئيات :
لينک به اين مدرک :
بازگشت