عنوان :
اثرات پرورش ماهي در قفس بر محيط زيست درياي خزر، منطقه كاسپين
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
باقري جونقاني، سيامك
شناسه هاي افزوده :
عبدلي، اصغر ، همكار طرح , بابائي سياه‌كل، هادي ، همكار طرح , داداي‌قندي، عظمت ، همكار طرح , سبك‌آراء، جليل ، همكار طرح , خطيب‌حقيقي، سپيده ، همكار طرح , ميرزاجاني، عليرضا ، همكار طرح , صيادبوراني، محمد ، همكار طرح , ولي‌پور، عليرضا ، همكار طرح , زحمت‌كش مياندهي، يعقوب‌علي ، همكار طرح , مددي‌داودخاني، فريبا ، همكار طرح , محسن‌پور آبكنار، حجت‌اله ، همكار طرح , صيادرحيم، مصطفي ، همكار طرح , قانع ساسانسرايي، احمد ، همكار طرح , حسين‌جاني، عادل ، همكار طرح
تنالگان :
سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج¬كشاورزي موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور – پژوهشكده آبزي پروري آبهاي داخلي
چكيده فارسي :
پرورش ماهي در قفس يك پتانسيل بالقوه توليد ماهي در بسياري از مناطق دنيا كه داراي منابع آبي فراوان بوده محسوب مي شود و براي قشر فقير و كم درآمد منبع بسيار عالي معاش بوده است. به هرحال آبزي پروري در قفس به دليل غذا دهي به ماهيان به عنوان يك منبع افزايش يوتريفيكاسيون و مواد مغذي در اكوسيستم هاي آبي محسوب مي گردد. اكوسيستم محصور درياي خزر درگير بسياري از انواع آلودگي ها طي 30 سال گذشته بوده و به شدت تحت استرس مي باشد. آلودگي هاي ناشي از فعاليت هاي انساني همچون فلزات سنگين، سموم كشاورزي، افزايش بار مواد مغذي ناشي از كود دهي مزارع كشاورزي از عوامل مهم و تهديد كننده منابع آبزيان منحصربه فرد درياي خزر مي باشد. هدف از اين مقاله، بررسي تغييرات ساختار محيط زيست و مواد مغذي پيرامون قفس دريايي پرورش ماهيان واقع در منطقه كاسپين، جنوب درياي خزر است. اين مطالعه با 3 ايستگاه در مجاورت سايت پرورش ماهي در قفس و 3 ايستگاه مرجع (فاصله يك كيلومتر)، طي سال هاي 1397 و 1398 در 5 مرحله انجام گرفت. در اين مطالعه مجموع فراواني شانه دار (Mnemiopsis leidyi) در ايستگاه هاي مجاور سايت پرورش ماهي (13200 عدد در متر مكعب) در مقايسه با ايستگاه هاي دور از سايت پرورش ماهي (9500 عدد در متر مكعب) افزايش 42 درصد در سال 98-1397 داشته است. به طوريكه گروه طولي كمتر از 5 ميليمتر جمعيت غالب شانه دار در ايستگاه هاي مجاور و دور از سايت پرورش ماهي قفس دريايي بوده است. در اين مطالعه براي اولين بار در بهمن 98 گونه اي غير بومي جديد از شانه دار Beroe ovata در ايستگاه هاي مجاور پرورش ماهي در قفس مشاهده شد، فراواني اين شانه دار بين 27 و 47 عدد در متر مكعب در ايستگاه هاي مجاور قفس در نوسان بود و در ايستگاه هاي دور از سايت پرورش ماهي مشاهده نشد. غلظت نيتروژن كل بين 7 /0 تا 4 /1 ميلي گرم در ليتر به ترتيب در ايستگاه دور از قفس دريايي و مجاور قفس دريايي در نوسان بود. همچنين بيشترين غلظت فسفر كل در ايستگاه¬ مجاور قفس با ميزان بيش از 2 /0 ميلي گرم در ليتر و كمترين ميزان 03 /0 ميلي گرم در ليتر در ايستگاه دور از قفس مشاهده شد. كدورت آب دريا در مجاورت قفس دريايي 4 برابر بيشتر از ايستگاههاي دور از قفس دريايي ثبت شد. در اين مطالعه 42 گونه فيتوپلانكتوني شامل دياتوم¬ها (25 گونه)، كلروفيتا (3 گونه)، سيانوفيتا (7 گونه)، داينوفلاژله ها (6 گونه) و اوگلنافيتا (1 گونه) شناسايي شدند. شاخه دياتوم¬ها با بيش از 80 درصد از فراواني غالب ساختار فيتوپلانكتون را در غالب ماه هاي مورد بررسي به خود اختصاص داد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه فراواني فيتوپلانكتون¬ها و گونه¬هاي غير بومي Pseudo-nitzschia seriata از شاخه باسيلاريوفيتا (دياتوم ها) در ايستگاه¬هاي مجاور سايت پرورش ماهي در قفس نسبت به ايستگاه¬هاي دور از قفس داراي فراواني بيشتري بودند. همچنين آناليز CCA همبستگي و ارتباط بين فراواني شاخه هاي فيتوپلانكتون با عوامل غير زيستي نشان داد. در اين مطالعه 10 گروه زئوپلانكتون شناسائي شدند، غالب تركيب زئوپلانكتون را كوپه پودا Acartia tonsa با بيشترين فراواني تشكيل دادند. آزمون آماري t-test اختلاف معني¬داري بين فراواني زئوپلانكتون در ايستگاه¬هاي مجاور پرورش ماهي در قفس و ايستگاه¬هاي مرجع نشان نداد. يافته ها نشان داد، بيشترين ميزان مواد آلي در ايستگاه هاي مجاور پرورش ماهي در قفس دريايي بين 96 و 80 درصد و كمترين موادآلي بستر در ايستگاه هاي دور با ميزان 16 تا 46 درصد در نوسان بوده اند. بررسي هاي ميزان مواد مغذي در بستر دريا نشان داد، بيشترين ميزان فسفر كل (T.P) در ايستگاه مجاور سايت پرورش ماهي در قفس دريايي با ميزان 495 ميلي گرم در كيلوگرم و كمترين ميزان فسفر كل در ايستگاه مرجع يا دور از قفس با ميزان 420 ميلي گرم در كيلوگرم بود. همچنين ميزان نيتروژن كل (T.N) در ايستگاه مجاور سايت پرورش ماهي در قفس دريايي با ميزان 1390 ميلي گرم در كيلوگرم بود، ميزان نيتروژن كل در ايستگاه مرجع سايت پرورش ماهي در قفس دريايي 740 ميلي گرم در كيلوگرم محاسبه شد. احتمالا افزايش مقادير مواد مغذي ناشي از غذا دهي و مواد زايد دفعي ناشي از پرورش ماهي در قفس، از عمده دلايل افزايش فراواني M. leidyi، پديدار شدن گونه¬ غير بومي جديد شانه دار B. ovata ، افزايش تراكم فيتوپلانكتون ، افزايش مواد مغذي و آلي رسوبات بستر در ايستگاه¬هاي پيرامون سايت پرورش ماهي در قفس دريايي است. از آنجايي¬كه مطالعه حاضر در يك سايت پرورش ماهي در قفس دريايي انجام گرفت، به مراتب با افزايش ميزان ظرفيت قفس هاي پرورش ماهي در درياي خزر، اثرات مخرب آن بر گونه هاي بومي منحصر به فرد درياي خزر بيشتر خواهد بود. لذا ارزيابي محيط زيست و ظرفيت توليد اكوسيستم آبي بايد برآورد گردد و طرح پايش سايت هاي قفس دريايي در محيط اطراف و مجاور پرورش ماهي در قفس هاي دريايي بايد انجام شود تا هر تغيير زيست محيطي در منبع آبي تحت نظارت و كنترل قرار گيرد.
چكيده انگليسي :
the cage fish farming is a potential source of fish production in many parts of the world, which has abundant water resources and has been an excellent source of livelihood for the poor and low-income groups. However, cage aquaculture is considered a source of increased eutrophication and nutrients in aquatic ecosystems due to fish feeding. The enclosed ecosystem of the Caspian Sea has been affected by many types of pollution over the past 30 years and is highly stressed. Pollution caused by human activities such as heavy metals, agricultural pesticides, increase in nutrient load due to fertilization of agricultural fields are important and threatening factors of the unique aquatic resources of the Caspian Sea. The purpose of this paper is to investigate changes in the structure of the environment and nutrients around the marine fish farming cage located in the Caspian region, south of the Caspian Sea. This study was conducted in 3 stations near the fish farming site in cages and 3 reference stations in 5 times during 1397 and 1398. In this study, the total abundance of comb (Mnemiopsis leidyi) in the stations adjacent to the fish farming site (13200 ind.m-3) compared to stations far from the fish farming site (9500 ind.m-3) has increased by 42% in 2018-2020. The length group of M. leidyi was less than 5 mm and the predominant population was recored in the adjacent stations and away from the cage fish farming site. In this study, for the first time in February 2020 a new non-native species of Beroe ovata were observed in the cages adjacent to fish farms. The frequency of this comb fluctuated between 27 and 47 ind.m-3 in stations adjacent to the cages and B. ovata was not observed at the stations far from the fish farming site. Total nitrogen concentrations fluctuated between 0.7 and 1.4 mg.l-1 at the station far from the cage fish farming site and adjacent to the cage, respectively. Also, the highest concentration of total phosphorus was observed at the station adjacent to the cage with more than 0.2 mg.l-1 and the lowest level of 0.03 mg.l-1 was observed at the station away from the cage. Sea water turbidity in near the fish farming cage was recorded 4 times higher than stations far from the cage. In this study, 42 phytoplankton species including diatoms (25 species), chlorophyta (3 species), cyanophyta (7 species), dinoflagella (6 species) and Euglenaphyta (1 species) were identified. The diatom with more than 80% of the predominant abundance of phytoplankton structure in most of the months under study. The results of this study showed that the abundance of phytoplankton and non-native species of Pseudo-nitzschia seriata from the diatoms were higher in the stations adjacent in the cage fish farming site than in the far from cage stations. The CCA analysis also showed a correlation between the abundance of phytoplankton taxa with non-biological factors. In this study, 10 groups of zooplankton were identified; the predominant composition of zooplankton was Acartia tonsa with the highest abundance. Statistical t-test did not show a significant difference between the abundance of zooplankton in adjacent cage fish farming stations and reference stations. The results showed that the highest amount of organic matter in the adjacent fish farming stations in the sea cage, between 96 and 80% and the lowest amount of organic matter in the far stations ranged from 16 to 46%. Studies on nutrients levels in the seabed showed that the highest of phosphorus was measured 495 mg/kg at the station adjacent to the fish farming site and the lowest amount of phosphorus was recorded 420 mg/kg at the reference station fish farming cage. Also, the amount of nitrogen level in the station adjacent to the fish farm site in the sea cage was 1390 mg/kg, the amount of nitrogen level in the reference station of the fish farming site in the sea cage was 740 mg/kg. Probably an increase in the amount of nutrients from feeding and excreted waste from fish farming in cages were the main reasons for the increase of M. leidyi abundance and the occurrence of a new non-native species of B. ovata, increase in phytoplankton abundance, increase in nutrients and organic nutrients sediments at stations around the cage fish farming site. Since the present study was conducted at a fish farming site in the sea cage, increasing the capacity of fish farming cages in the Caspian Sea, its destructive effects on the native species of the Caspian Sea will be greater. Therefore, environmental assessment and aquatic ecosystem production capacity should be estimated and the monitoring plan of sea cage sites in the surrounding area and adjacent to fish farming in sea cages should be done to monitor and control any environmental changes in the water source
كليدواژه :
پرورش ماهي , پلانكتون , درياي خزر , زيست محيطي , شانه دار، مواد مغذي , پرورش ماهي , پلانكتون
سرشناسه :
باقري جونقاني، سيامك
اطلاعات نشر :
تهران موسسه علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
مصور، جدول، نمودار، نقشه
فروست :
موسسه علوم شيلاتي كشور 59847
