عنوان :
پايش تغييرات تركيب گونه اي در اطراف زيستگاه هاي مصنوعي احداث شده در سواحل استان خوزستان (با تاكيد بر نقش آن در افزايش تنوع و توليد)
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
دهقان مديسه، سيمين
شناسه هاي افزوده :
اسكندري، غلامرضا ، همكار طرح , سبزعليزاده، سارا ، همكار طرح , اسماعيلي، فوزيه ، همكار طرح , جهاني، نجمه ، همكار طرح , مياحي، يوسف ، همكار طرح , بني طرفي زادگان، جميل ، همكار طرح , اژدري، دانيال ، همكار طرح
تنالگان :
سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
چكيده فارسي :
اين مطالعه در ادامه مطالعات گذشته در خصوص پايش احداث سازه هاي مصنوعي خوزستان اجرا شده و هدف اصلي آن بررسي تركيب گونه هاي جانوري روي سازه ها و در اطراف سازه هاي مصنوعي بوده است. عمليات نمونه برداري طي 12 ماه از ارديبهشت سال 1390 تا فروردين 1391 از 4 ايستگاه واقع در منطقه احداث زيستگاه‌هاي مصنوعي در سواحل هنديجان در خوزستان انجام شد.نمونه برداري از بدنه سازه ها توسط عمليات غواصي و به صورت فصلي انجام شده است. پارامترهاي مختلف فيزيكي و شيميايي اندازه گيري شده و جهت تعيين وضعيت كيفي آب منطقه چراگاه هاي مصنوعي از شاخص كيفيت آب WQS استفاده شد.جوامع زئوپلانكتوني با استفاده از تور 100 ميكرون و ماكروزئوپلانكتون ها با استفاده از تور 300 ميكرون نمونه برداري شده‌اند. جوامع ماكروبنتيك در جوار سازه‌ها بوسيله گراب اكمن نمونه برداري و شناسايي و تعيين تراكم شده اند. ويژگيهاي رسوبات، ميزان ماده آلي با استفاده از روش سوختن و دانه بندي رسوبات با استفاده از روش سري الكها تعيين گرديد. توليد ثانويه جوامع ماكروبنتيك بر اساس گروه هاي طولي گونه هاي غالب، محاسبه شده است. اطلاعات ماهي شناسي با استفاده از روش مشاهده (غواص و فيلمبرداري) و شمارش انجام شد و براي تلاش صيادي از روش گورگذاري در محل استفاده شده است. در ايستگاه هاي مختلف فقط مقادير نيتريت داراي اختلاف معني‌دار مي‌باشد .(05.0>p) ولي به غير از سيليس ساير پارامترها در ماه هاي مختلف در سطح اطمينان %95 داراي اختلاف معني‌دار آماري مي‌باشند (05.0>p). در بخش زئوپلانكتونها به طور ميانگين تعداد (914 52) فرد در متر مكعب شمارش و شناسايي شده است. در بين گروه هاي شناسايي شده Copepoda با ميانگين سالانه (235 10) فرد در متر مكعب به عنوان گروه غالب زئوپلانكتوني گزارش شدند. آزمون Anosim ، عدم اختلاف معني داري را در تركيب گونه اي زئوپلانكتون ها ي سازه هاي مختلف را نشان داده است . گروه هاي مختلف رده سخت پوستان بالاي 82 درصد از مجموعه ماكروزئوپلانكتونها را شامل مي شدند. ميانگين نمونه هاي Decapoda با 302 فرد در متر مكعب، Branchiopoda (كه عمدتا شامل مراحل لاروي گروه كلادوسرا مي باشد( با 296 فرد در متر مكعب و كل گونه‌هاي Copepoda با 5.191 فرد در مترمكعب تراكم داشته اند. ميانگين فراواني ماكروبنتوزها 418 90/26 فرد در متر مربع از سطح منطقه مورد مطالعه بوده است و به ترتيب نرم تنان، سخت پوستان و پرتاران غالب گروه هاي ماكروبنتوزي بوده اند. بيومس كل ماكروبنتوزها در چهار ايستگاه نمونه برداري شده، در طول يك سال، 11/37 گرم بوده كه ميانگين آن 2/84 گرم وزن تردر متر مربع از سطح بستر در كل سال مطالعه بوده است. ميزان توليد سالانه پرتاران 154 گرم وزن تردر متر مربع در سال برآورد شده و ميزان توليد سالانه سخت پوستان 182 گرم وزن تردر متر مربع در سال تخمين زده شده است. توليد سالانه كل ماكرو بنتوزها حدود 675 گرم وزن تر در متر مربع در سال بر آورد شده است. آناليز دانه بندي رسوبات ايستگاه هاي مختلف ميزان درصد سيلت- كلي را با دامنه(8/7 95/6) نشان ميدهند ميانگين فصلي درصد ماده آلي در رسوبات ايستگاه هاي مختلف با دامنه (4/47-13/25) درصد تخمين زده شد. بر اساس بيومس (وزن تر) گروه هاي مختلف چسبنده بر بدنه سازه ها، از مرجانها رده Anthozoa با 88 درصد از بيومس كل، بيشترين توده چسبنده را شامل ميشده و پس از آن اسفنج ها (10 درصد) و مرجان هاي هيدروزوآ و بندپايان نيز هر يك با يك درصد از مجموعه كل را شامل مي شده اند. فصل بهار بيشترين ميانگين فراواني را نشان داده است كه ناشي از بيومس بالاي گروه آنتوزوآ با 89 درصد در اين فصل بوده است. مهمترين گروههاي متحرك وابسته به سازه ها شامل 72 درصد سخت پوستان كه عمدتا گروههاي مختلف رده Malacostraca مي باشند، خاپوستان كه شامل گونه هايي از رده هاي مارسانان و توتياهاي دريايي مي باشند 18 درصد، نرم تنان شامل دوكفه ايها و شكم پايان 4 درصد و كرم هاي پرتار 3 درصد از اين مجموعه را شامل مي شوند. دامنه شاخص تنوع شانون در اين بخش ، در ايستگاه هاي مختلف (3/22-3/46) و در فصول مختلف (2/44-3/38) محاسبه شده است. در كل منطقه زيستگاه مصنوعي ايجاد شده تعداد 15 نوع ماهي شناسايي گرديد. خانواده شانك ماهيان با 3 گونه بيشترين تنوع را در ميان گونه ها داشته است. بيشترين حضور در ميان گونه‌ها را ماهي هامور (87/5 درصد) به خود اختصاص مي دهد و در اكثر غواصي ها و در تمام فصول ديده مي شود. بعد از ماهي هامور، Neopomacentrue |sindensis و شانك تك خال بيشترين حضور را به خود اختصاص مي دهند. بيشترين ميزا ن صيد هامور در واحد تلاش در سازه B و كمترين در سازه C و حداكثر در فصل بهار و حداقل در فصل پاييز مشاهده مي شود . مقايسه داده ها با مطالعه اخير نشان ميدهد كه جز افزايشي در ميزان نيتريت ساير پارامترها در دامنه پارامترهاي فيزيكي شيميايي سالهاي 85-83 در منطقه سازه ها بوده است. با توجه به نتايج بدست آمده از اين مطالعه ، جوامع جانوري در تمامي بخشهاي مختلف، نسبت به گذشته تنوع بيشتري را نشان داده اند و در مقايسه با پهنه هاي گلي سواحل خوزستان، اكوسيستمي جديد با گونه ها يي جديد در منطقه ايجاد شده كه بخش عظيمي از اين جوامع پيش از اين در گزارشات منطقه حضور نداشته اند. گروههاي جانوري كه مراحلي از حيات خود را در ستون آب پراكنده بوده و نياز به تكيه گاه براي نشستن و ادامه حيات در وضعيت ساكن دارند، تنوع بالايي در منطقه داشته و گروههاي چسبنده نيز عمدتا با احداث سازه ها به اكوسيستم وارد و در زنجيره اكولوژيكي و بيولوژيكي منطقه ساحلي نقش مهمي را ايفا مي كنند.
چكيده انگليسي :
This study was carried out in continuation of previous studies on artificial reefs monitoring in Khozestan coastal waters. The main purpose was the zoo species composition on and around the artificial reefs. Sampling was done from May 2012 to April 2013, from 4 stations in artificial reefs area. Reef structures were sampled by scuba diving. Physical and chemical parameters were measured and water quality status was determined by using WQS index. Zooplankton and macrozooplankton communities were sampled by 100 and 300 micrometer mesh size nets respectively. Benthic animal's samples from sediments around of the reefs body were collected by Ekman grab. Sediment characters, TOM and grain size were analyzed by using ignition loss and size series sieves methods respectively. Secondary production of macrobenthic animals based on dominant species length classes was estimated. Ichthyological information recorded by diver (census and video recording) and Gargoor traps were used for fishing effort calculation .Except for nitrite parameter (p<0.05) in different stations and silica parameters (p<0.05) in different months, other parameters were not shown significant differences in studied stations and months. The mean of zooplankton density was (914 52) N/m3 and the Copepoda species were the most abundant group (235 10) N/m3.Anosim analysis showed no significant differences in reefs specie composition. Different Crustacean groups were included more than 82 percent of macrozooplanktons communities. Among macrozooplankons, the mean density of decapoda, branchiopoda and copepoda were 302, 296 and 191.5 N/m3 respectively. The mean density of macrobenthic animals was 418 90.26 N/m2 and mollusk, crustacean and polychaets were the most abundant benthic animals respectively. During the study period, total macrobenthos biomass 11.37 g-wet/m2 and its mean value 2.84 g -wet /m2, were estimated. Annual production for polychaets and crustacean groups 154g-wet/m2 and 182 g-wet/m2 were estimated respectively. Annual production of total macrobenthic animals was about 675 g-wet/m2/y. According to sediment analysis, the range of silt-clay (8.7-95.6)% and seasonal mean TOM (4.47-13.25)% were calculated in studied stations. According to attached organisms biomass (wet weight), Cnidarian Anthozoa class with (88)% was the most abundant and then sponge (10)%, Cnidarian Hydrozoan class and arthropoda each one with 1% were included total attached organisms. Due to high biomass of Anthozoa species the most abundant mean was observed in spring season. The Malacostraca group especially Crustacean (72)% was the main mobile animals on reef bodies and then Echinodermata (Ophiurida and marine Orchids) (18)%, Mollusca (Bivalves and Gastropods) (4)% and Polychaets (3)% were the main mobile organisms. The range of Shannon diversity index was (3.22-3.46) and (2.44-3.38) in studied stations and months respectively.Totaly in studied area, the number 15 fishes species were observed and Sparidae family with 3 species were the diverse fish family.The fish Hamour (Epinephelus coiodes,Seranidae) (87)% was presented in all studied months and stations. After Hamour the Neopomacentrue sindensis and Diplodus sargus Kotschyi were the most abundant fishes. The maximum and the minimum of hamour catch per unit effort were in reef B in spring and reef C in autumn respectively .Data comparing showed that except for nitrite the other physical and chemical parameters were observed in the same range by 2005-2007 study. According to obtained results, Zoo communities in different part of ecosystem showed greater diversity than to past years and in comparing to mudflat coastal waters in Khozestan waters, new ecosystem has been created in the region. High diversity of different animal groups that were disperses in water column in early phases of its life and need to settlement to substrate to continuing the life were observed in area. Attached animals plays an important rolein biological and ecological characters in the coastal area
كليدواژه :
پايش تغييرات تركيب گونه اي , زيستگاه‌هاي مصنوعي احداث شده , در سواحل استان خوزستان , افزايش تنوع و توليد
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
جدول، رنگي، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 47959
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 113- 120
موضوع :
صخره هاي دريايي مصنوعي , صخره هاي دريايي مصنوعي- اي‍ران- خوزستان
