عنوان :
شناسايي و تعيين تراكم پلانكتون هاي ژله اي سواحل خوزستان
شرح پديد آور/مجري (مجريان) طرح :
دهقان مديسه، سيمين
شناسه هاي افزوده :
مياحي، يوسف ، همكارطرح , طرفي زادگان، جميل بني ، همكارطرح
تنالگان :
وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر
چكيده فارسي :
اخيرا با افزايش شديد فراواني ژله اي ها در آبهاي ساحلي مناطق گرمسيري جهان روبرو هستيم كه با توجه به نقش آنها در زنجيره غذاي اكوسيستم، اثرات مستقيم و غير مستقيمي كه بر ذخاير آبزيان مي گذارند و مشكلاتي را كه براي جامعه صيادي بوجود مي آورند علاقه مندي به مطالعه اين گروه جانوري و دلايل افزايش فراواني آنها بسيار افزايش يافته است. مطالعه حاضر با هدف شناسايي و تعيين تراكم جانوران ژله اي سواحل خوزستان در شمال غربي خليج فارس در سواحل خوزستان و در سواحل شرقي و غربي كانال خورموسي انجام گرفت. نمونه برداري بصورت ماهانه از بهمن ماه 1385 لغايت دي ماه 1386 بدوروش انجام شد. موقعيت ايستگاه هاي نمونه برداري بصورت تصادفي در منطقة مورد مطالعه انتخاب گرديد. نمونه برداريها به منظور جداسازي و شناسايي ژله اي هاي ميكروسكپي با استفاده از تور 500 ميكرون ومحاسبه تراكم آنها بصورت تعداد در 10 متر مربع و به منظور جمع آوري نمونه هاي ژله فيش ماكروسكپي و بزرگ با استفاده از تور ترال ميگو و تعيين تراكم به روش مساحت جاروب شده انجام مي شد. در مطالعه حاضر جمعا 18گونه ژله اي شناخته شد كه 18 گونه آن متعلق به گروههاي هيدرومدوزها(9 گونه )، سيفومدوزها (2 گونه)، سيفونوفورا (3 گونه) و شانه داران (2 گونه )مي باشند و 2گونه با فراواني كم ناشناخته اعلام شده اند. از مجموع 5357 ژله اي ميكروسكپي جداسازي شده 56/6 درصد آن مربوط به ايستگاههاي سواحل شرقي و 43/4 درصد آن مربوط به ايستگاههاي سواحل غربي خوزستان بوده است. بيشترين درصد فراواني متعلق به شانه دار Pleurobranchia با 31 درصد و هيدرومدوز Eiren hexanemalis با 22 درصد بوده است. بيشترين حضور ژله اي هاي ميكروسپي در سواحل غربي در ماه تير با 1080 ژله اي در 10 متر مربع مشاهده شده است وسپس با كاهش شديد جمعيت ژله اي ها در ماههاي تابستان و پائيز روبرو ميشويم و حداقل فراواني صفر را در ماه مهر نشان داده است. در حاليكه در سواحل شرقي بيشترين فراواني مربوط به شهريور ماه با 655 ژله اي در 10 متر مربع بوده و دو پيك فراواني مشخص در ارديبهشت- خرداد و سپس در ماههاي تابستان تا اوايل پائيز در اين منطقه مشاهده شده است. افزايش و كاهش فراواني ژله اي ها در ماههاي مختلف در دو منطقه شرقي و غربي رابطه عكسي را نشان داده است. بيشترين فراواني در تيرماه با دماي 24/5 درجه سانتيگراد و در دامنه شوري (38-39/6)گرم در كيلوگرم بوده و با افزايش شوري در ماههاي آبان و آذر جمعيت ژله اي ها كاهش يافته است. بيشترين مقدارشاخص تنوع گونه اي مربوط به مرداد ماه در سواحل شرقي و تيرماه در سواحل غربي بوده و كمترين مقادير آن مربوط به ماههاي فصل زمستان در دو منطقه بوده است. در سواحل غربي در ماه تير با افزايش شديد جمعيت ژله اي ها فراواني لارو ماهيان در اين منطقه كاهش شديدي داشته و در سواحل شرقي نيز در زمان افزايش جمعيت ژله اي ها در ماههاي تابستان با كاهش جمعيت لارو ماهيان در اين منطقه روبرو شده ايم. در مجموع 5343 ژله فيش بزرگ (مدوز) در طول اين مطالعه توسط صيد ترال جمع آوري و مطالعه شده است. نمونه غالب آبهاي سواحل خوزستان گونه Catostylus tagi بوده كه در تمام سال در منطقه حضور و گونه ديگر Chrysoara hysocella است كه بتعداد خيلي كمتر و در ماههاي تابستان خصوصا در مرداد ماه در سواحل خوزستان مشاهده شده است.بيشترين فراواني ژله فيشهاي بزرگ در تير ماه و عمدتا در سواحل شرقي استان بوده كه 2811 ژله فيش در كيلومتر مربع محاسبه شده است. عوامل متعددي همچون صيد بي رويه و خروج شكارچيان از زنجيره غذايي، تغييرات آب و هوايي، پديده گرم شدن كره زمين و پديده يوتريفيكاسيون يا پرغذايي از جمله علل فراواني ژله اي ها در آبهاي ساحلي مناطق گرمسيري در نقاط مختلف جهان مطرح شده اند. نقش فعاليتها و دخالتهاي انساني به عنوان عواامل تشديد كننده در بروز پديده هاي فوق نيز هميشه مطرح بوده اما اهميت هريك از عوامل فوق در وقوع پديده بلوم گروههاي مختلف پلانكتوني همچنان ناشناخته است. خشكساليهاي اخير و كاهش حجم آبهاي شيرين ورودي و بلعكس افزايش بار تخليه فاضلابهاي مختلف صنعتي، كشاورزي و خانگي و همچنين صيد بي رويه گونه هاي سطح بالاي زنجيره غذايي مي توانند عوامل تقويت كننده اي در بلوم ژله اي ها در سواحل خوزستان باشند.
چكيده انگليسي :
Recently, we have been encountered to increasing jellyfish biomass in the world tropical coastal waters and due to their role in ecosystem food web, can be made direct and indirect effects on marine stocks and causing problems for fisherman s communities. Now, the number of studies on this animal groups and factors which caused to jellyfish bloom has been increased. Present study was carried out for identification and density estimation of jellyfishes in the East and West coasts of Khure-Musa canal in Khuzestan coastal waters in North-West of Persian Gulf. Monthly samples were collected by two sampling methods from randomly sites in studied area in day light during February 2007 to January 2008. Small jellyfishes were collected by using 500 micron mesh net and density was calculated as number per 10 square meters. Large jellies were collected by using shrimp trawl net and quantity measurements were done by swept area methods. Totally, 18 species including 9 hydromedusae, 2 Scyphomedusae, 3 Siphonophorae and two Ctenophores were identified. Generally from 5357 separated small jellyfish, 56.6 % was from East and 43.4 % was from west coasts. Ctenophore, Pleurobranchia (31%) and then the Hydromedusa Eiren hexanemalis (22%) were the most abundant taxa. The maximum number of jellyfish (1080 per 10m2) was observed in western coasts in July and then decrease in summer and autumn. In contrast to Eastern coasts, the highest frequency (655 per 10 m2) was observed in western coasts in September. Two peaks of frequency in May-June and in summer to fall were observed in this area. The highest frequency of macro jellyfishes were in July and mostly in East coasts (2811 per km2). During February 2007 to February 2008 Catostylos tagi and Chrysoara hysocello were dominated. Monthly jellyfish abundance variation showed inverse relation between Eastern and Western coasts. The maximum diversity was in August in Eastern coast and July in Western coasts. The minimum values were calculated in winter months in two areas. Obviously, with increasing jellyfish abundance, in summer months, fish larvae population decreased. Jellyfish explosion can be caused by several factors, fishing pressure and removing top predators from food web, climate change, global warming and eutrophication phenomena are defined as the major factors in jellyfish bloom in worldwide tropical coastal waters. Therefore human activities enhance the occurrence of this phenomenon. Recent drought, decreasing freshwater input, increasing waste discharge and overfishing are probable causes for jelly blooms in Khuzestan coastal waters
كليدواژه :
سواحل خوزستان , شناسايي , تعيين تراكم , پلانكتون هاي ژله اي
اطلاعات نشر :
تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور
مشخصات ظاهري :
بخشي رنگي، جدول، مصور، نمودار
فروست :
موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 44131
كتابنامه :
كتابنامه: ص. 49- 53
موضوع :
پلانكتون هاي دريايي , پلانكتون هاي دريايي- ايران- خوزستان- شناسايي
