794

بررسي امكان استفاده از عصاره دانه انگور، كاتچين، فروليك اسيد و 4 هگزيل رزورسينول جهت جلوگيري از ايجاد لكه هاي سياه در ميگوي پرورشي

سيف زاده، مينا

خاني‌پور، علي‌اصغر ، همكارطرح , كريم‌زاده، رامين ، همكارطرح , جليلي، حسن ، همكارطرح , مرادي، يزدان ، همكارطرح , لك‌زايي، فرحناز ، همكارطرح , ملكوتي، محسن ، همكارطرح

1393

وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي - ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞﮐﺸﺎورزي - ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻮم ﺷﯿﻼﺗﯽ ﮐﺸﻮر

اين پروژه با هدف بررسي امكان استفاده از كاتچين، عصاره دانه انگور، فروليك اسيد و 4 هگزيل رزورسينول براي جلوگيري از ايجاد لكه سياه (ملانوزيز ) در ميگوي پرورشي گونه وانامي انجام شد. اين پروژه با ‮‭10‬تيمار و در 3 تكرار انجام شد. تيمارها شامل كاتچين با غلظت هاي ‮‭0/1‬ و ‮‭0/2‬ درصد، فروليك اسيد با غلظت هاي 3 و 4 درصد، عصاره دانه انگور با غلظت هاي 1 و 5/%1 به مدت ‮‭15‬ دقيقه و 4 هگزيل رزورسينول با غلظت هاي ‮‭0/1‬ و ‮‭0/05‬ درصد به مدت ‮‭10‬ دقيقه بودند. ميگوي عمل آوري شده با غلظت 3 درصد متا بي سولفيت سديم در زمان ‮‭10‬ دقيقه و ميگوي بدون افزودني به عنوان نمونه هاي شاهد استفاده شدند. نمونه هاي آزمايشي و شاهد به مدت 6 ماه در سردخانه ‮‭18‬- درجه سلسيوس نگهداري شدند. آلودگي به گونه هاي مختلف باكتري سودوموناس، باكتري هاي ويبريو پاراهموليتيكوك، باكتري هاي توليد كننده دي سولفيد هيدروژن و اشريشيا كلي در نمونه هاي آزمايشي و شاهد مشاهده نشد. مقدار باقي مانده متا بي سولفيت سديم در گوشت نمونه هاي آزمايشي در حد مجاز بود (‮‭50‬ ‭mg/kg ). ‬در فاكتورهاي هاي شيميايي شامل پراكسيد، تيوباربيتوريك اسيد ، اسيد چرب آزاد و تري متيل آمين در نمونه هاي آزمايشي در مقايسه با شاهد تفاوت معني دار مشاهده شد(‮‭0/05‬ ‭P<). ‬اما در ساير فاكتورهاي شيميايي، فاكتورهاي باكتريايي و تركيبات تقريبي كاهش معني دار مشاهده نشد(‮‭0/05‬ ‭P>). ‬در پارامترهاي حسي شامل گوشت، چشمها، سرسينه و دم، بو(بوي شبيه جلبك، آب دريا، بوي ماهي، آمونياكي و غيره)، پاها، پوسته و شاخك ها در نمونه هاي آزمايشي با يكديگر تفاوت معني دار مشاهده نشد. بين اين تيمارها در مقايسه با تيمار متا بي سولفيت سديم نيز تفاوت معني دار مشاهده نشد(‮‭0/05‬ ‭P>). ‬اما در قياس با شاهد بدون آنتي اكسيدان تفاوت معني دار مشاهده شد(‮‭0/05‬ ‭P<). ‬در ميگوهاي عمل آوري شده با كاتچين ‮‭0/1‬ و ‮‭0/2‬ درصد، فروليك اسيد 3 و4 درصد، عصاره دانه انگور 1 و ‮‭1/5‬ درصد و 4 هگزيل رزورسينول ‮‭0/05‬ و ‮‭0/15‬ درصد ميانگين شاخص رنگ طي شش ماه مدت زمان ماندگاري در سردخانه (‮‭52‬/،‮‭57 9‬/،‮‭65 9‬/،‮‭84 9‬/،‮‭41 9‬/،‮‭9/47 9‬ ، ‮‭35‬/،‮‭9/33 9‬) ارزيابي شد و بين نمونه ها تفاوت معني دار مشاهده نشد (‮‭0/05‬ ‭P>). ‬در اين شاخص بين تيمارهاي آزمايشي در مقايسه با نمونه هاي شاهد بدون آنتي اكسيدان (‮‭2/64‬) تفاوت معني دار مشاهده شد(‮‭0/05‬ ‭P<)‬، اما با نمونه هاي عمل آوري شده با متا بي سولفيت سديم (‮‭8/60‬) تفاوت معني دار مشاهده نشد(‮‭0/05‬ ‭P>). ‬با توجه به عدم وجود تفاوت معني دار بين غلظت هاي مختلف هر تيمار از نظر بروز ملانوزيز(‮‭0/05‬‭P>) ‬غلظت هاي پائين تر از هر تركيب مانند كاتچين‮‭0/1‬ درصد، فروليك اسيد 3 درصد، عصاره دانه انگور 1 % و 4 هگزيل رزورسينول ‮‭0/05‬ درصد براي عمل آوري ميگو و جلوگيري از ملانوزيز از حيث اقتصادي ارجحيت دارد. نمونه هاي آزمايشي در مقايسه با نمونه شاهد بدون آنتي اكسيدان از حيث مدت زمان ماندگاري در سردخانه (بروز ملانوزيز) تفاوت معني دار داشته (‮‭0/05‬‭P<)‬، اما نمونه هاي آزمايشي با نمونه هاي عمل آوري شده با متا بي سولفيت سديم از حيث بروز ملانوزيز تفاوت معني دار نداشتند(‮‭0/05‬‭P>). ‬در نمونه هاي آزمايشي ملانوزيز تا پايان مدت زمان ماندگاري در سردخانه مشاهده نشد و اين نمونه ها ازكيفيت مطلوبي برخوردار بودند. اما در ميگوهاي شاهد بدون آنتي اكسيدان كمتر از يك ماه ماندگاري در سردخانه ملانوزيز مشاهده شد و از كيفيت مطلوبي برخوردار نبودند. با توجه به نتايج به دست آمده و ارزيابي اقتصادي آنتي اكسيدان هاي عصاره دانه انگور، فروليك اسيد، كاتچين و 4 هگزيل رزورسينول و عدم وجود تفاوت معني دار بين غلظت هاي هر تيمار و همچنين عدم وجود تفاوت معني دار بين تيمارهاي مختلف از حيث بروز ملانوزيز و مدت زمان ماندگاري در سردخانه عمل آوري ميگو با غلظت ‮‭0/1‬ درصد كاتچين جهت جلوگيري از ملانوزيز و افزايش مدت زمان ماندگاري ميگو در سردخانه پيشنهاد مي شود.

‭This study carried out to determine the possibility of grape seed extract, catechin, ferulic acid and 4 hexylresorcinol for preventing of melanosis in cultured shrimp (Litopenaeus vannamei). 10 treatment in 3 replicates were tested. treatments included of catechin (0.1 and 0.2 %), ferulic acid (3 and 4 % ), grape seed extracts 1 and 1.5%) in 15 min, and 4 hexylresorcinol (0.05 and 0.15 % ) in 10 min. Shrimp processed with 3% sodium metabisulfite (meta) in 10 min and shrimp without additives used as control samples. Test and control samples were stored at - 18 oC for 6 months. Vibrio parahemolyticus, SH2 production bacteria, Escherichia coli and Pseudomonas bacterial contamination was not observed in test and control samples. The remaining amount of sodium meta bi sulphite in meat samples tested were within the permissible limit ( 50 mg/kg). In chemical factors including thiobarbitouric acid (TBARS), Free fatty acids (FFA), peroxide value (PV) and trimethylamin were observed significantly differences in test samples compared with control samples (p<0.05). But was not observed significantly decrease in other chemical factors, bacterial factors and determinant composition(p>0.05). In sensory parameters including meat, eyes, cephalotrax, odour (like algae, sea, fishery, amonical and so on), logs, skins and antennae were observed meaningful different in test samples compared with control group (p<0.05), significantly differences was not observed in test samples compared with samples processed by meta(p>0.05). Results showed significant differences between test and control samples (without antioxidant) in shelf life (p<0.05), but no meaningful differences between test and control samples (processed by meta) were observed (p>0.05). The mean of colour index between samples 0.1 and 0.2 % catechin, 3 and 4% ferulic acid, 1 and 1.5% grape seed extract and 0.05 and 0.15 4 hexylresorcinol were (9.52, 9.57, 9.65, 9.84, 9.41, 9.47, 9.35, 9.33) during six monthes. Significantly differences was not observed in these samples (p<0.05). Significantly differences was observed between test samples and control samples (without antioxidant) (2.64) in this index. But, significantly differences was not observed between test samples and control samples (meta) (8.60) in this index. According to no significantly differences between different concentrations in per treatment from melanosis preferable to have lower concentrations in per treatment including of 0.1% catechin, 3% ferulic acid, 1% grape seed extract and 0.05 4 hexylresorcinol for shrimp processing. significantly differences was observed between test samples and control samples in shelf life and melanosis in cooled room (p<0.05). But, significantly differences was not observed between test samples and control samples (meta) in melanosis and shelf life. Melanosis was not observed in test samples until the end of storage. These samples had a favorable quality until the end of storage period. But, the control samples had a favorable quality for a period of lower of one month. Results sugested that lower concentrations from per compound preferable to have from economical worth for shrimp processing and preventing of melanosis. According to economical worth of these compounds and no statistically significantly differences between them from melanosis preferable to have processing of shrimp by 0.1% catechin.

متا بي سولفيت سديم , فروليك اسيد , عصاره دانه انگور , 4 هگزيل رزورسينول , ميگوي وانامي‭(Litopenaeus vannamei)‬ , ملانوزيس (لكه سياه) , سردخانه گذاري , عمر ماندگاري , كيفيت , كاتچين

تهران موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور

بخشي رنگي، جدول، مصور

موسسه تحقيقات علوم شيلاتي كشور 43408

كتابنامه: ص. 80- 86

م‍ي‍گ‍و- پ‍رورش‌ و ت‍ك‍ث‍ي‍ر , م‍ي‍گ‍و- ت‍غ‍ذي‍ه‌

68

ب 948 س

639