مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - آلودگي خاك توسط عنصر سرب حاصل از وسايط نقليه در محدوده برخي از بزرگراه هاي ايران

چكيده :

خاك به عنوان سومين جزء عمده محيط زيست بعد از آب و هوا در معرض آلودگي قرار دارد. عنصر سرب از جمله عناصر سنگين است كه از قديم الايام سميت آن در جانداران و انسان مطرح بوده و نقش آن در آلودگي محيط زيست شناخته شده است . آلودگي خاك و گياه در اطراف بزرگراهها توسط ذرات سرب خروجي از اگزوز اتومبيلها در سراسر جهان گزارش شده و مهمترين و بيشترين منبع آلوده كننده محيط زيست ذكر گرديده است . در اين تحقيق بزرگراههاي رشت -انزلي (منطقه انزلي )، كلاچاي -چابكسر (منطقه رامسر)، تهران -كرج (منطقه كرج ) و اصفهان -تهران (منطقه دليجان ) انتخاب گرديد و ترنسكتي به طول 100 متر عمود بر جهت جاده در هر بزرگراه زده شد. نمونه گيري خاك به فواصل 1، 2، 4، 6، 8، 10، 20، 40، 60، 80 و 100 متر از جاده در اعماق 5-0، 10-5، 20-10 و 40-20 سانتيمتر و نمونه گيري گياه در ارتفاع 15 سانتيمتري از سطح خاك در فواصل 5، 10، 20، 40 و 100 متر از جاده انجام شد. نتايج تجزيه نمونه هاي خاك و گياه نشان داد كه غلظت سرب كل در نمونه هاي خاك با فاصله از جاده ، در كليه مناطق مورد مطالعه كاهش يافته و ارتباط مستقيم و همبستگي بالايي با مقدار ترافيك جاده دارد. همچنين تغييرات غلظت سرب از سطح به عمق خاك در كليه مناطق بجز منطقه انزلي روندي كاهشي داشته و سرب بيشتر در سطح خاك تجمع و جذب گرديده است . از خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك درصد مواد آلي به عنوان مهمترين و بيشترين عامل موثر در جذب و نگهداري سرب خصوصا در خاك سطحي مطرح بوده ...