مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي قدرت خريد واقعي درآمدهاي نفتي ايران

چكيده :

نقش اصلي كشور ايران در تجارت جهاني در دهه هاي اخير را صادرات نفت خام و واردات كالاهاي مصنوع از غرب شكل داده است . اقتصاد داناني مانند پربيش عقيده داشتند كه رابطه مبادله در تجارت جهاني همواره به زبان كشورهاي در حال توسعه صادركننده مواد خام بوده است . با اين توجه ، بررسي چگونگي توزيع مانع مبادله نفت ايران با كالاهاي وارد شده به كشور داراي اهميت مي باشد. چرا كه از يك طرف نقش درآمدهاي نفتي در اقتصاد ايران تهيه بوده و از طرف ديگر وابستگي اقتصاد ايران به واردات روشن است . در تحقيق حاضر پس از محاسبه شاخص هاي مربوط به قيمت و مقدار نفت خام صادراتي ايران و شاخص هاي قيمت كالاهاي وارداتي ايران ، رابطه مبادله ويژه و رابطه مبادله درآمدي محاسبه و از دو جهت مورد تحليل قرار گرفت . نخست از نظر روند رابطه مبادله مشخص گرديد كه با در نظر گرفتن سال 1353 به عنوان سال پايه در دوره مورد بررسي 65- 1346. رابطه مبادله ويژه و درآمدي به ترتيب 10 درصد متوسط ساليانه رشد داشته است . سپس از جهت مقدار مطلق اين دو رابطه در مقايسه با سال بايد مورد مطالعه قرار گرفت . رابطه مبادله ويژه ايران در بسياري از سالهاي دوره پايين تر از مقدار مورد نظر در سال پايه بوده است ، از طرف ديگر رابطه مبادله درآمدي ايران در نماد سالها پايين تر از ميزان آن در سال پايه بوده است . و اين مطلب مهمي است كه نشان مي دهد در مقايسه با سال پايه ايران در نماد سالهاي مورد بررسي قدرت خريد خود را از دست داده است . آنگاه با كسر ميزان تورم موجود در شاخص بهاي واردات ايران از شاخص هاي اسمي نفت صادراتي ايران ، شاخص بهاي واقعي نفت ايران محاسبه شد و ملاحظه گرديد كه تقريبا" در تمام سالها دريافتي واقعي ايران براي هر شبكه نفت بسيار كمتر از بهاي اسمي دريافت آن بوده است . در پايان به مطالعه نوسانات ارزش دلار آمريكا به عنوان ...