عنوان :
مقايسه ديدگاه اشعري در عليت كسبي و ديدگاه مالبرانش در عليت اقتضايي
پديدآورندگان :
احمدي احمد نويسنده , عارفي سيمين نويسنده
نام دانشگاه :
دانشگاه تربيت مدرس دانشكده علوم انساني
كليدواژه زبان طبيعي :
اشعري ، علي بن اسماعيل , مالبرانش ، نيكلا , عليت كسبي , خدا , بخش فلسفه , عليت اقتضايي
دامنه موضوعي :
علوم انساني
چكيده :
اشعري با نظريه كسب به اثبات قدرت مطلقه خداوند مي پردازد و خدا را تنها علت حقيقي همه حوادث جهان مي داند. هيچگونه فاعليتي براي غيرخدا قايل نمي شود، در نتيجه عليت طبيعي را انكار مي كند. هرچند در مكتب اشعري ظاهرا" با انكار عليت طبيعي ، عليت انسان نسبت به افعالش نيز انكار مي شود، وي براي انسان قايل به اختيار است و او را كاسب افعالش مي داند. اشاعره در توجيه نظم حاكم بر جهان نظريه عادت الله را مطرح مي كنند ولي اراده الهي را در تداوم اين نظم مقيد به هيچ قيد و شرطي نمي دانند. از سوي ديگر مالبرانش در تبيين عليت انسان نسبت افعالش اصطلاح علت اقتضايي يا علت ابزاري را به كار ميبرد. نظر وي جز در مسيله عادت الله تقريبا" همان نظر اشعري است . مالبرانش نظم توالي حوادث جهان را با نظريه اكازيوناليسم يا مذهب تقارن تبيين مي كند. ولي برخلاف اشعري اراده الهي را نامحدود نمي داند.
