چكيده :
آندومتريوز را ميتوان چنين تعريف نمود : وجودنسج فعال آند ومتر در خارج از محل اصلي خود. ولي معمولا اين نسج درفضاي لگني - در حوالي تخمدانها و رباط رحمي خاجي و كول دوساك پريتوان رحمي مثانه اي ديده مي شود همچنين رشد و توسعه يافتن نسج آندومتر درداخل عضله رحمي را آدنوميوزيس Adenomiosis مي نامند . پاتولوژي : شايعترين محل آندومتريوز تخمدان است درحدود 50 بيماران هر دو تخمدان مبتلا شده است نواحي و اعضاء ديگري كه مبتلامي شوند به ترتيب شيوع عبارتنداز:ليگامان رحمي خاجي - ديواره ركتو واژينال - كولن سيگموييد و قسمت پايين دستگاه تناسلي ( سرويكس - ولوواژن ) - ليگامان گرد پريتوان لگن - روده كوچك - ناف - محل لاپاراتومي - مثانه - اورترو- پستان - بازو ساق - پلور - ريه - آندومتريوز در اوايل تشكيل به صورت نقاط خونريزي بر جسته ك وچك مايل به آبي سطح تخمدان و يا ليگامان رحمي خاجي يا بصورت كيستها يا كانونها ي نسج زرد رنگ - پريده كه درزيراپي تليوم سطحي و يا داخل استروماي قشري تخمدان قرار دارد، ديده مي شود علايم : 1- پيشرونده ميباشد، اكتسابي هستند . 2- در ديكه بلافاصله قبل قاعدگي و يا توام با آن بروز مي كند . 3- ديسپاراونيا disparaeuniia ( درد درموقع مقاربت ) . 4- اجابت مزاج دردناك . 5- لكه بيني قبل از قاعدگي هيپر منوره . 6- درد ناحيه فوق عانه و هماتوري . 7- نازايي : تشخيص بيماري ممكن است از روي شرح حال بيماري يا آزمايشات كلنيني و كولدوسكپي و بيوپسي و لاپاراتومي داده شود . در موقع آزمايش لگن پيدا شدن ليگامان رحمي خاجي ندولر و حساس و دردناك توام بارحم به عقب برگشته و چسبنده علامت پاتو گنومونيك اين بيماري مي باشند و بيوپسي از ضايعات مشكوك واژن و پرينه و ناف و يا گردن رحم معمولا وجود آندومتريوز را در اين نواحي مسلم ميكند . درمان را تحت چهار عنوان زير ترشح مي دهند : 1- تحت نظرگرفتن بيمار و دادن داروهاي ضد درد . 2- از بين بردن تخمك گذاري . 3- اعمال جراحي كنسرواتيو .4- اعمال جراحي قطعي Extirpative.