چكيده :
غدد بزاقي غددي هستند كه ترشحات آنها وارد دهان شده و در اولين مرحله هضم غذا دخالت مي كنند و از نظر طرز قرار گرفتن به اقسام مختلف تقسيم مي شوند. اين غدد بطور مداوم مايعي را آماده مي سازند بنام بزاق كه باعث مرطوب كردن غشاء موكوس حفره رهان مي شود. بعلاوه سه جفت غده بزرگ ديگر نيز وجود دارد كه بطور اختصاصي بزاق مي سازند كه عبارت اند از: 1- غده پاروتيد. 2- غده تحت فكي . 3- غده زير زباني . بعد از عفونتهاي مجاري بزاقي سنگهاي مجاري بزاقي شايعترين بيماريهاي اين دستگاه مي باشد. اين بيماري در مردها بيشتر از زنها ديده مي شود. در اين عارضه مجرا و يا خود غده بعلت وجود سنگ بزاقي دچار تورم و بزرگي ميگردد. شايعترين محل سنگهاي بزاقي اول در داخل مجراي وارتن و سپس در داخل غده زير فكي . غده پاروتيد و بالاخره مجراي استنون است . تركيب اصلي اين سنگها را فسفات ، كربنات و يا كلرورها تشكيل ميدهد كه اغلب همراه با ساير مواد ارگانيك مانند منيزيم ، سديم ، پتاسيم ، كلسيم ، آهن و غيره توام است . غده بزاقي را مي توان بطور راديوگرافي ساده و يا بعد از تزريق ماده كونتراست مطالعه كرد. درمان سنگهاي بزاقي عمل جراحي و بيرون آوردن سنگ از درون مجرا يا غده مربوطه است .
