مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - خشكسالي هواشناسي در ايران و تاثيرپذيري آن از پديده النينو نوسانات جنوبي و دماي سطح درياي خزر

چكيده :

النينو نوسانات جنوبي ENSO و دماي سطح دريا SST دو پديده ارتباط از دورند كه بعنوان دو عامل موثر بربارندگي در نقاط مختلف دنيا بشمار مي آيند. مطالعات زيادي نشان مي دهد كه SST,ENSO تاثير معني داري بر نوسانات بارندگي در نقاط مختلف دنيا مانند استراليا، آمريكا، هند، و برخي از نقاط آفريقا دارند. تحقيق حاضر تاثير پديده نوسانات جنوبي و دماي سطح آب درياي خزر را برخشكسالي هاي هواشناسي ايران مورد بررسي قرار داده است . داده هاي ماهانه باندگي 51 ايستگاه كليماتولوژي و سينوپتيك واقع در نقاط مختلف كشور از سالنامه سازمان هواشناسي كشور براي دوره زماني 97-1951 استخراج گرديد. طول دوره آماري بين 30 تا 47 سال متغير مي باشد. داده هاي فصلي از ميانگين گيري سه ماه متوالي بدست آمد. داده هاي فصلي SOI,SST نيز به همين طريق محاسبه گرديد. دوره هاي سرد، گرم و پايه براي شاخص SST,SOI تعريف و براي بارندگي تمامي ايستگاه ها صدك هاي 10، 30، 50 ميانه 70 ، 90 براي هر يك از اين دوره ها محاسبه گرديد. نسبت صدك هاي 30، 50، 70 بارندگي در دوره هاي سرد و گرم پديده SST,ENSO به مقادير معادل آنها در دوره پايه به عنوان اساس ارزيابي تاثير پديده هاي SST,ENSO برروي خشكسالي و بارندگي مازاد ايران در نظر گرفته مي شود.