مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - واليان ايران در دوره خلفاي بني اميه

چكيده :

امويان سلسله اي بودند از نسل اميه بن عبدشمس فرشي كه پس از خلفاي راشدين در سال 40ه .ق 660/م . نخستين خليفه آنان ، معاويه بن ابي سفيان ، زمام حكومت قلمرو اسلمي را در دست گرفت . معاويه كه سالها از سوي خليفه دوم و سوم استان دار منطقه شام بود، پس از صلح با امام حسن (ع ) با تثبيت كامل موقعيت خود به نام خليفه مسلمانان بر سرنوشت جامعه اسلامي چيرگي يافت و به اين ترتيب حكومت بني اميه پايه گذاري شد. با رسيدن خلافت به معاوبه دوره جديدي در حكومت اسلامي آغاز شد و اين دوره تا سال 132ه .ق 750/م . كه حكومت امويان به دست ابومسلم خراساني منقرض گرديد، ادامه داشت . خلفاي بني اميه پس از به قدرت رسيدن در درون قلرو تحت حاكميت خود با چالش هاي گوناگوني روبر شدند: شورش هاي مختلف ضد اموي ، اختلالات داخلي خاندان اموي ، قيام هاي گروه هاي مخالف با حكومت مانند شيعيان ، خوارج و موالي ، نمونه هايي از مشكلات دولت امويان بود. علاوه بر اين ها امويان در ادامه سياست توسعه قلمرو، لشكركشي هاي متعددي را در شرق ايران ، قرارودان ، آفريقا و اندلس براي تصرف سرزمين ها و در جبهه روم شرقي براي امنيت مرزها ترتيب دادند. اداره قلمرو وسيع ، امنيت مرزها، تداوم فتوحات ، سركوب حركت ها و شورش ها و مقابله با تهديدات و خطرات احتمالي ، و در مجموع تثبيت پايه هاي دولت اموي نياز به كارگزاراني داشت كه هم توانا، مدبر و كاردان باشند و هم سياستي سخت ، خشن و سركوبگرانه را اتخاذ كنند. اين كارگزاران تحت عنوان والي در ولايات تابعه خلافت اموي با اختيارات وسيع و حقوق و امتيازات زياد به كار گرفته شدند و به گونه اي مستقل به حكومت پرداختند. در اين رساله كارنامه سياسي و چگونگي حكومت واليان اموي در ايران مورد بررسي قرار گرفته است .