90

بررسي تطبيقي و ارزيابي برنامه ها و عملكردهاي مراكز ملي اطلاعات علمي در ايران

نوروزي چاكلي عبدالرضا نويسنده

دانشگاه فردوسي مشهد

مشهد

بنياد شهيد چمران

علوم انساني

علم اطلاعات و دانش شناسي

ـ

450

1392/12/21

بررسي تطبيقي , عملكرد مراكز ملي , كتابداري , علم اطلاعات و دانش شناسي

علوم اجتماعي

پژوهش حاضر از نوع كاربردی است ودر اجرای آن از روش " تحقیق موردی " و از نوع " چند موردی " استفاده شده است. در راستای اجرای تحقیق "چند موردی" حاضر، روشهای "پیمایشی"، "تاریخی" و "كتابخانه ای" نیز به كار گرفته شده است. از طرفی، برای تجزیه و تحلیل و تطبیق یافته ها، از "روش تطبیقی" استفاده شده است. هدف از اجرای این تحقیق، ارزیابی تطبیقی برنامه ها و عملكردهای مراكز ملی اطلاعات علمی در ایران و همچنین، شناسایي متغیر های كیفی موفقیت یك مركز اطلاعات علمی ملی است. این تحقیق، دو نوع اطلاعات كیفی و كمی را تحت پوشش قرار داده و از اطلاعات كیفی در راستای قوام بخشیدن و تایيد اطلاعات كمی استفاده كرده است. اطلاعات كیفی این تحقیق، از پرونده ها و سوابق بایگانی، اسناد، شواهد و مدارك موجود و مواردی نیز از طریق مشاهده به دست آمده و اطلاعات كمی، با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. در فراهم آوردن اطلاعات كمی، ذی نفع های هر یك از این مراكز مورد نظر قرار گرفتند. از این رو، جامعه آماری پژوهش حاضر از مدیران و كاركنان هر یك از این مراكز، مدیران كتابخانه ها استفاده كننده هریك از این مراكز، و استفاده كنندگان حضوری و غیر حضوری هر یك از این مراكز تشكیل شده است. برای آزمون پرسش های كمی و فرضیه های تحقیق، از آزمون تحلیل واریانس، t، مجذور كا، همبستگی پیرسون، تعقیبی دانكن وشفر استفاده شده است. نتایج نشان داد كه:1. بین نمرات ارزیابی مدیران و كاركنان (خود این مراكز) و نمرات ارزیابی مدیران كتابخانه های استفاده كننده ( استفاده كنندگان سازمانی)، از اهداف، فعالیتها و خدمات هریك از این مراكز تفاوت معنی داری وجود دارد.2. بین نمرات ارزیابی های درون سازمانی (استفاده كنندگان حضوری) و ارزیابی برون سازمانی (استفاده كنندگان از طریق سایت)، از خدمات این مراكز، هم به طور انفرادی (هر مركز مجزا از مراكز دیگر) وهم به طور جمعی (هر سه مركز با هم)، تفاوت معنی داری وجود دارد.3. در مجموع، بین نمرات ارزیابی ذی نفع های " كتابخانه منطقه ای علوم و تكنولوژی شیراز" و نمرات ارزیابی ذی نفع های " پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمی ایران" و "دفتر فناوری اطلاعات و شبكه علمی كشور سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران"، به لحاظ ماموریت ها و عملكردهای این مراكز تفاوت معنی داری وجود دارد.4. بین نظرات مدیران و كاركنان این سه مركز در خصوص تاثیر پنج عامل ثبات مدیریت، دوری یا نزدیكی به مركز، داشتن استقلال واختیار، تخصص مدیر سازمان، و فناوری اطلاعات بر موفقیت این مراكز در رسیدن به اهداف اصلی تفاوت معنی داری وجود دارد. در پایان، ضمن ارائه پیشنهادهای اجرایي و پیشنهادهایي برای پژوهشهای آتی، سهم این پژوهش در نظام ملی اطلاع رسانی مورد بحث وتجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

فارسي