عنوان :
بررسي ديدگاه كاربران درباره تاثير ويژگي هاي تعاملي رابط كاربر پايگاه هاي اطلاعاتي بر رفتار علمي آنها بر پايه نظريه تجربه خوشايند
پديدآورندگان :
حسيني سيد مهدي نويسنده
نام دانشگاه :
دانشگاه فردوسي مشهد
مقطع تحصيلي :
بنياد شهيد چمران
نام دانشكده :
علوم انساني
رشته :
علم اطلاعات و دانش شناسي
كليدواژه زبان طبيعي :
كتابداري , علم اطلاعات و دانش شناسي , پايگاههاي اطلاعاتي
دامنه موضوعي :
علوم انساني
چكيده :
برخی امتیازهای محیط رایانهای در فراهم نمودن امكان تعامل، ارائه منابع اطلاعاتی و تسهیل ارتباط علمی، سبب شده پژوهشگران زمان زیادی را به استفاده از این محیط اختصاص دهند. همچنین، برپایه نظریه تجربه خوشایند، غنی بودن محیط تعاملی رابط كاربر، تجربه خوشایندی به كاربر میدهد كه وی را به مراجعه بعدی و استفاده بیشتر از منابع اطلاعاتی سوق میدهد. با وجود این، مشخص نیست كه"آیا تعامل محیط رایانهای در تحول فكری و رفتاری پژوهشگران نسبت به موضوع و مسئله مورد بررسی نقش دارد و سبب خواهد شد تا كاربران رفتارعلمی متعادلی( یا بهتری) برای بررسی موضوع اتخاذ نمایند؟"
هدف: هدف اصلی این پژوهش، آزمون تأثیرگذاری "ویژگی تعامل رابط كاربر پایگاههای اطلاعاتی" بر "رفتارعلمی" كاربران از سویی و "دستیابی به تجربه خوشایند" متأثر از محیط رابط كاربر پایگاه اطلاعاتی بر "رفتار علمی كاربران" از سوی دیگر است.
روش: این پژوهش از نوع كاربردی است كه با روش تركیبی انجام شده است. ابتدا شاخصهای سه متغیر "تعامل رابط كاربر پایگاههای اطلاعاتی"، دستیابی به "تجربه خوشایند"، و "رفتار علمی" شناسایی و تدوین گردید. سپس، با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختار یافته دیدگاه اعضاء هیئت علمی و دانشجویان دكتری دانشگاههای علوم پزشكی و فردوسی مشهد گردآوری شد. برای تجزیه وتحلیل دادهها و آزمون فرضیهها از روش "مدلسازی معادله ساختاری" و روش تفسیر مصاحبه استفاده شد.
یافتهها:نقش متغیرهای جنس، حوزه پژوهشی، سطح تحصیل و مهارت زبان انگلیسی بر میانگین نمرههای چهار متغیر خودكارآمدی، تعامل رابط كاربر، تجربه خوشایند، رفتار علمی مشخص شد. همچنین، مشخص شد كه میانگین توزیع نمرههای هر كدام از چهار متغیر مورد مطالعه در چه سطحی است. در نهایت با استفاده از تحلیل مدلهای ساختاری، تأثیر هركدام از چهار متغیر مورد مطالعه در نقش مستقل، وابسته، واسط، و مداخلهگر بررسی شد.
نتایج:در این پژوهش آزمودنیهایی كه خودكارآمدی بیشتری داشتهاند تعامل رابط كاربر پایگاههای اطلاعاتی را بیشتر حس نمودهاند. همچنین، این افراد تحول بیشتری در زمینه رفتار علمی در خود احساس نمودهاند. یعنی، خودكارآمدی ویژگی مهمی برای ایجاد تعامل با رابط كاربر پایگاههای اطلاعاتی و ارتقاء رفتار علمی در افراد است. همچنین، افرادی كه ظرفیت بیشتری برای دستیابی به تجربه خوشایند دارند، امكان اینكه رفتار علمی آنها بر اثر تعامل با محیط رایانه تحول یابد بیشتر است. سرانجام باید گفت كه تعامل رابط كاربر پایگاههای اطلاعاتی میتواند بر رفتار علمی كاربران تأثیر مثبت داشته باشد.
كاربردهای احتمالی: یافتههای این پژوهش ممكن است در حوزههای پژوهشی زیر كاربرد داشته باشد: 1) حوزههای آموزشی مانند "آموزش از راه دور" یا "تربیت پژوهشگر" كه در آنها شكلگیری، دگرگونی و اصلاح رفتارهای علمی در كاربران اهمیت دارد. 2) حوزه تعامل انسان- رایانه كه به تأثیر محیط رایانه بر رفتار علمی كاربران به عنوان حوزه جدیدی برای پژوهش توجه خواهد كرد. 3) حوزه پژوهشی كاربرد نظریه تجربه خوشایند كه تأثیر پذیری رفتار علمی كاربران از تعامل رابط كاربر بر اثر دستیابی به تجربه خوشایند سبب تقویت نظریه خواهد شد.
اصالت/ ارزش: این پایان نامه به دو دلیل می تواند سودمند باشد. اول، چارچوب نظری نویی برای انجام پژوهش معرفی نموده است. دوم، رفتار علمی پژوهشگران را از زاویه نویی مورد توجه قرار داده است.
