عنوان :
چالشها و راهکارهای پیشگیری و مبارزه با آفت ملخ های صحرایی
پديدآورندگان :
بابایی، محسن تهیه و تدوین , محمد ولی سامانی، جمال مدیر مطالعه , معادی رودسری، محمدحسین ناظرعلمی , فیاضی، محمدتقی ناظرعلمی , چالاکی، محمود اظهارنظر کننده
اطلاعات نشر :
تهران مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ایران
چكيده فارسي :
ملخهای صحرایی ازجمله خطرناکترین آفات مهاجر گیاهی از حیث میزان تراکم، تکثیر، هجوم و خسارت هستند که در جنبه های بینالمللی، منطقهای و ملی خسارات گستردهای بر عرصههای کشاورزی و منابع طبیعی به ویژه مراتع به عنوان مهم ترین منبع تغذیه دامها برجای میگذارند. گستردهترین هجوم این آفت به ایران پس از سال 1342، در بهمن ماه 1397 به وقوع پیوست که 9 استان کشور به ویژه استان های نوار جنوبی که نقش زیادی در تولید کالاهای اساسی کشاورزی کشور دارند را تحتالشعاع قرار داد. طبق اعلام فائو به نظر میرسد تا چند سال آتی، کشور در معرض تهدید هجوم این آفت قرار دارد. تحمیل هزینههای مستقیم برای تأمین سموم دفع این آفت، عملیات پیمایشی و هزینه های اداری، به خطر افتادن امنیت غذایی جامعه به سبب کاهش احتمالی تولیدات دامی و کشاورزی و همچنین در معرض خطر قرار گرفتن سلامت انسانها و محیط زیست به علت مصرف اجتنابناپذیر سموم شیمیایی، ازجمله پیامدهای منفی تهاجم طغیانی ملخهای صحرایی به شمار میروند. لذا مبارزه کافی و بهموقع با این نوع ملخها در شرایط فعلی که برخی استانها همچنان با هجوم ملخهای صحرایی مواجهند و همچنین برنامهریزی مناسب برای پیشآگاهی و کنترل ملخها در سالهای آتی از اهمیت دوچندانی در ابعاد امنیت غذایی و تحقق رونق و جهش تولید برخوردار است. به منظور کنترل و مبارزه با این آفت چالشهایی از قبیل عدم تأمین و تخصیص اعتبارات مبارزه با ملخ های صحرایی به میزان کافی و در زمان مناسب، محدودیت در واردات سموم شیمیایی مناسب با فرمولاسیونهای ULV به دلیل عدم تأمین منابع ارزی کافی، ناکافی و فرسوده بودن برخی تجهیزات عملیات مبارزه (مانند سمپاشهای ULVپاش، خودروهای مخصوص حمل سم و...)، قصور برخی کشورها در مبارزه کافی با آفت ملخ صحرایی به منظور جلوگیری یا حداقل کاهش جمعیت آفت هنگام ورود به ایران، ضعف نظارت بر عملکرد دستگاه های مسئول از طرف دستگاه های فرادست و فقدان برنامه جامع پایش و کنترل مستمر ملخ های صحرایی در ابعاد ملی و منطقه ای، وجود دارد که مبارزه با ملخهای صحرایی را با مشکلاتی مواجه کرده است. اهتمام هرچه جدیتر سازمان برنامه و بودجه در تأمین اعتبارات مورد نیاز و تخصیص آن حداکثر تا پایان تیرماه سال جاری به سازمان حفظ نباتات برای مبارزه با این آفت، فراهمسازی بسترهای لازم برای مشارکت شرکتهای دانشبنیان علاقمند در تهیه انواع فرمولاسیونهای مناسب مبارزه با آفت ملخهای صحرایی که نیاز چندانی به اختلاط با آب ندارند و ساخت و تولید تجهیزات مورد نیاز اعم از سمپاشهای ULVپاش و همچنین عوامل بیولوژیک کنترلکننده گونه های مختلف ملخ ، دیپلماسی فعال و مذاکره با نمایندگی ایران در سازمان خواروبار جهانی (فائو) و وزارت امور خارجه جهت همکاری و هماهنگی بهتر، دریافت کمکهای مالی و تجهیزاتی بیشتر و همچنین پیگیری کمکاریهای احتمالی کشورهای همسایه و تأکید بر اقدامات جدی و مبارزه فعالانهتر ازسوی آنها، ازجمله راهکارهایی است که میتواند برخی از مشکلات متولیان در مبارزه با این آفت را تقلیل دهد. بنابراین در راستای کاهش هزینه های مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی کشور برای مقابله با این آفت و حرکت به سمت پیشگیری به جای درمان و به منظور مدیریت هرچه بهتر این گونه بحرانها، پیشنهاد میشود طرح جامعی که دربرگیرنده همه ابعاد ذکر شده باشد، توسط دستگاههای متولی و مرتبط ازجمله وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفظ نباتات، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری، سازمان مدیریت بحران، سازمان برنامه و بودجه و نمایندگی فائو در ایران تدوین و با در نظر گرفتن الزامات مالی، مدیریتی، فنی و نظارت مطلوب بر عملکرد توسط دستگاه های نظارتی مختلف اعمال شود.
