عنوان :
اظهارنظر كارشناسي درباره: طرح الزام سازمان سنجش آموزش كشور به طراحي سؤالات كنكور سراسري صرفاً از متن كتابهاي رسمي آموزش و پرورش
پديدآورندگان :
دفاتر : مطالعات فرهنگي
اطلاعات نشر :
تهران مركز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي ايران
چكيده فارسي :
«طرح الزام سازمان سنجش آموزش كشور به طراحي سؤالات كنكور سراسري صرفاً از متن كتاب هاي رسمي آموزش و پرورش» كه در تاريخ 24/08/1399 اعلام وصول شده است بيان مي دارد: « وزارت علوم تحقيقات و فناوري موظف است با هماهنگي وزارت آموزش و پرورش به نحوي برنامه ريزي نمايد كه تمام سؤالات كنكور سراسري از سال 1400 به بعد تا زمان لغو فراگير كنكور در تمام رشته هاي تحصيلي براي ورود به انواع همه دانشگاه ها در تمام مقاطع، صرفاً از متن كتاب هاي درسي رسمي منتشر شده توسط وزارت آموزش و پرورش استخراج و طراحي شود و طرح هرگونه سؤال خارج از متن كتاب به بهانه هاي مختلف - كه مستلزم استفاده از كتاب ها، معلمان و آزمون هاي مؤسسات آموزشي فعال در حوزه كنكور است - ممنوع مي باشد».
مقدمه توجيهي اين طرح حاكي از آن است كه هدف طراحان ارتقاي عدالت آموزشي و جبران ناهمگوني در برخورداري دانش آموزان نقاط مختلف كشور از امكانات آموزشي است.
متن طرح درخصوص طرح سؤالات آزمون سراسري صرفاً از كتاب هاي درسي در برخي ابعاد داراي ابهام و ايراد است، زيرا اگر منظور طراحان محترم از اين پيشنهاد طراحي سؤالات آزمون سراسري صرفاً از كتاب هاي درسي رسمي وزارت آموزش و پرورش و نه كتاب هاي كمك درسي توليدي بخش خصوصي باشد، قبلاً قانون دارد و درنتيجه نياز به قانونگذاري جديد در مورد آن نيست و تنها بايد بعد نظارتي مجلس درخصوص اجراي آن قانون تقويت شود و اگر منظور طراحان محترم، طراحي سؤالات آزمون صرفاً عين عبارات كتاب هاي درسي رسمي باشد به دليل تقويت حافظه محوري و غفلت از اهميت درك مطلب و تربيت خلاق و انتقادي دانش آموز و درنتيجه مخالفت با تربيت 6 ساحتي مورد تأكيد سند تحول آموزش و پرورش مورد قبول نيست. مضافاً اينكه اين پيشنهاد به لحاظ شكلي و اصول قانون نويسي نيز ايرادهايي دارد.
با اين حال اين طرح با اصلاحي مي تواند يكي از خلاهاي قانوني در اين زمينه را پر كند كه عبارت از پر رنگ كردن نقش نظارتي سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي به عنوان مرجع تشخيص تطبيق سؤالات طراحي شده آزمون با كتاب هاي درسي رسمي وزارت آموزش و پرورش است. زيرا درحال حاضر هرچند به لحاظ قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي، سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي متولي اصلي طراحي و توليد و نظارت بر برنامه درسي ملي و كتاب هاي درسي رسمي است، اما نظرات و پيشنهادات اين سازمان درخصوص سؤالات آزمون سراسري فاقد ضمانت اجرايي لازم است و سازمان سنجش ملزم به رعايت آنها نيست. از اين جهت پيشنهاد مي شود در اين ماده واحده به جاي قانونگذاري درخصوص طرح سؤالات صرفاً از متن كتاب هاي درسي، نهاد تخصصي سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي به عنوان نهاد ناظر در اين خصوص تعيين شود.
با توجه به آنچه گذشت با كليات طرح موافقت مي شود، ولي پيشنهاد مي شود متن طرح به نحو ذيل اصلاح شود؛
عنوان طرح: طرح الحاق يك تبصره به ماده (5) قانون سنجش و پذيرش دانشجو در دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي كشور مصوب 1392
ماده واحده- متن زير به عنوان تبصره «6» به ماده (5) قانون سنجش و پذيرش دانشجو در دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي كشور مصوب 1392 الحاق مي شود:
تبصره «6» - سازمان سنجش آموزش كشور مكلف است نسبت به حذف سؤالات داراي اشكال مطابق اعلام نظر سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي به عنوان مرجع تشخيص و تطبيق سؤالات موضوع اين آزمون با محتواي كتب درسي و برنامه درسي ملي كه ظرف مدت حداكثر 10 روز پس از برگزاري آزمون به صورت عمومي منتشر مي كند، اقدام نمايد.