عنوان :
اظهار نظر کارشناسی درباره: «طرح الزام سازمان سنجش آموزش کشور به طراحی سؤالات کنکور سراسری صرفاً از متن کتاب های رسمی آموزش و پرورش»
پديدآورندگان :
زراعت کیش، یوسف تهیه و تدوین , بیات، موسی تهیه و تدوین , فیاضی، مسعود ناظرعلمی , ستاری فرد، صادق ناظرعلمی
اطلاعات نشر :
تهران مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ایران
چكيده فارسي :
«طرح الزام سازمان سنجش آموزش کشور به طراحی سؤالات کنکور سراسری صرفاً از متن کتاب های رسمی آموزش و پرورش» که در تاریخ 24/08/1399 اعلام وصول شده است بیان می دارد: « وزارت علوم تحقیقات و فناوری موظف است با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش به نحوی برنامه ریزی نماید که تمام سؤالات کنکور سراسری از سال ۱۴۰۰ به بعد تا زمان لغو فراگیر کنکور در تمام رشته های تحصیلی برای ورود به انواع همه دانشگاه ها در تمام مقاطع، صرفاً از متن کتاب های درسی رسمی منتشر شده توسط وزارت آموزش و پرورش استخراج و طراحی شود و طرح هرگونه سؤال خارج از متن کتاب به بهانه های مختلف - که مستلزم استفاده از کتاب ها، معلمان و آزمون های مؤسسات آموزشی فعال در حوزه کنکور است - ممنوع می باشد».
مقدمه توجیهی این طرح حاکی از آن است که هدف طراحان ارتقای عدالت آموزشی و جبران ناهمگونی در برخورداری دانش آموزان نقاط مختلف کشور از امکانات آموزشی است.
متن طرح درخصوص طرح سؤالات آزمون سراسری صرفاً از کتاب های درسی در برخی ابعاد دارای ابهام و ایراد است، زیرا اگر منظور طراحان محترم از این پیشنهاد طراحی سؤالات آزمون سراسری صرفاً از کتاب های درسی رسمی وزارت آموزش و پرورش و نه کتاب های کمک درسی تولیدی بخش خصوصی باشد، قبلاً قانون دارد و درنتیجه نیاز به قانونگذاری جدید در مورد آن نیست و تنها باید بعد نظارتی مجلس درخصوص اجرای آن قانون تقویت شود و اگر منظور طراحان محترم، طراحی سؤالات آزمون صرفاً عین عبارات کتاب های درسی رسمی باشد به دلیل تقویت حافظه محوری و غفلت از اهمیت درک مطلب و تربیت خلاق و انتقادی دانش آموز و درنتیجه مخالفت با تربیت 6 ساحتی مورد تأکید سند تحول آموزش و پرورش مورد قبول نیست. مضافاً اینکه این پیشنهاد به لحاظ شکلی و اصول قانون نویسی نیز ایرادهایی دارد.
با این حال این طرح با اصلاحی می تواند یکی از خلاهای قانونی در این زمینه را پر کند که عبارت از پر رنگ کردن نقش نظارتی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به عنوان مرجع تشخیص تطبیق سؤالات طراحی شده آزمون با کتاب های درسی رسمی وزارت آموزش و پرورش است. زیرا درحال حاضر هرچند به لحاظ قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی متولی اصلی طراحی و تولید و نظارت بر برنامه درسی ملی و کتاب های درسی رسمی است، اما نظرات و پیشنهادات این سازمان درخصوص سؤالات آزمون سراسری فاقد ضمانت اجرایی لازم است و سازمان سنجش ملزم به رعایت آنها نیست. از این جهت پیشنهاد می شود در این ماده واحده به جای قانونگذاری درخصوص طرح سؤالات صرفاً از متن کتاب های درسی، نهاد تخصصی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به عنوان نهاد ناظر در این خصوص تعیین شود.
با توجه به آنچه گذشت با کلیات طرح موافقت می شود، ولی پیشنهاد می شود متن طرح به نحو ذیل اصلاح شود؛
عنوان طرح: طرح الحاق یک تبصره به ماده (5) قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب 1392
ماده واحده- متن زیر به عنوان تبصره «6» به ماده (5) قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب 1392 الحاق می شود:
تبصره «6» - سازمان سنجش آموزش کشور مکلف است نسبت به حذف سؤالات دارای اشکال مطابق اعلام نظر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به عنوان مرجع تشخیص و تطبیق سؤالات موضوع این آزمون با محتوای کتب درسی و برنامه درسی ملی که ظرف مدت حداکثر 10 روز پس از برگزاری آزمون به صورت عمومی منتشر می کند، اقدام نماید.
