عنوان :
اظهارنظر کارشناسی درباره: «طرح اصلاح آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی»
پديدآورندگان :
دهقان بنادکی، علی تهیه و تدوین , عبدالملکی، مهدی ناظرعلمی , عبدالاحد، علی ناظرعلمی
اطلاعات نشر :
تهران مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ایران
چكيده فارسي :
طرح اصلاح آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به شماره ثبت 206 در راستای تقویت و ارتقای کیفیت طرح های قانونی پیش از مرحله اعلام وصول، مطرح شده است. طراحان مستدل به اینکه اولاً پس از بارگذاری طرح توسط نماینده بر روی سامانه قانونگذاری امکان تغییر آن تا قبل از اعلام وصول نیست، ثانیاً سازوکاری برای اخذ نظرات سایر نمایندگان و مراکز پژوهشی و وابسته به مجلس اعم از مرکز پژوهش ها و دیوان محاسبات تا قبل از اعلام وصول وجود ندارد؛ پیشنهاد الحاق یک تبصره به ماده (127) قانون آیین نامه داخلی به شرح ذیل ارائه نموده اند:
تبصره ـ نماینده ارائه دهنده طرح مکلف است پیش طرح خود را برای اخذ نظر سایر نمایندگان، مرکز پژوهش ها و دیوان محاسبات در سامانه ثبت طرح ها بارگذاری و پس از سپری شدن حداقل یک هفته، در صورت نیاز، آن را اصلاح و یا تکمیل و سپس طرح نهایی شده خود را برای جمع آوری امضای نمایندگان در سیستم بارگذاری نماید. هیئت رئیسه مجلس مکلف است سامانه ثبت طرح ها را به گونه ای طراحی نماید که قبل از فرایند جمع آوری امضا برای طراح امکان اخذ نظر سایر نمایندگان، مرکز پژوهش ها و دیوان محاسبات فراهم شود.
ـ با عنایت به مطالب فوق، شناسایی فرایند دقیق جهت اخذ نظرات «سایر نمایندگان، مرکز پژوهش ها و دیوان محاسبات» پس از ثبت در سامانه قانونگذاری و قبل از جمع آوری امضا، امکان استفاده از ظرفیت های کارشناسی جهت ارتقای کیفیت قانون، امکان ارزیابی و سنجش تأثیرات قانون و جلوگیری از اتلاف هزینه در فرایند قانونگذاری را فراهم می نماید. لکن به نظر می رسد عبارت «در صورت نیاز آن را اصلاح و یا تکمیل» ذیل تبصره پیشنهادی حق ابتکار قانونگذاری توسط نمایندگان را محدود به تبعیت نمایندگان از نظرات کارشناسی نموده است درحالی که نظرات کارشناسی صرفاً مشورتی است.
لذا ضمن موافقت با کلیات طرح، پیشنهاد می گردد در راستای به کارگیری هدفمند و مؤثر ظرفیت های علمی و کارشناسی مراکز وابسته به مجلس شورای اسلامی با رعایت مقررات آیین نامه داخلی مجلس عبارت «درصورت صلاحدید نماینده طراحان» جایگزین عبارت «درصورت نیاز» و افزون بر تبصره پیشنهادی، یک تبصره دیگر به شرح ذیل به ماده (127) قانون آیین نامه داخلی در راستای تقویت ابعاد کارشناسی و ارتقای کیفی طرح های قانونی اضافه گردد:
«تبصره «2» ـ نمایندگان می توانند ایده ها و مسائل اولویت دارِ مبتنی بر سیاست های کلی نظام را جهت بررسی و تدوین پیش نویس طرح قانونی به مرکز پژوهش ها ارسال نمایند، مرکز پژوهش ها مکلف است حداکثر ظرف مدت سه ماه حسب مورد گزارش خود را درخصوص سوابق قانونی ایده ارائه شده، ضرورت تقنین در زمینه مذکور، اولویت موضوع با محوریت گره گشایی از امور اجرایی کشور، اصول اجرا نشده قانون اساسی، سند چشم انداز، سیاست های کلی نظام، برنامه پنج ساله توسعه و مطالبات رهبری و درنهایت در صورت وجود ضرورت و اولویت، متن پیش نویس طرح قانونی را به همراه پیوست های مرتبط تهیه و به نماینده درخواست کننده ارسال نماید. پیش نویس طرح های قانونی مذکور در صورت ثبت توسط نمایندگان و اعلام وصول نسبت به سایر طرح ها و لوایح عادی در اولویت رسیدگی کمیسیون های ذی ربط قرار می گیرد. مرکز پژوهش ها مکلف است دستورالعمل فرایند تدوین و نگارش «پیش نویس طرح های قانونی» را تدوین و به تصویب هیئت امنا و اطلاع نمایندگان برساند».
