السخريه السياسيه في شعر دعبل الخزاعي

دعبل خزاعي بزرگ ترين شاعر شيعه در دوره عباسي اول و آغاز دوره دوم به شمار مي رود، دوره اي كه از نظر سياسي، به استقرار ثبات و آرامش، و از نظر فكري و مذهبي به كثرت مذاهب و عقايد معروف بود. دعبل در كوفه زاده شد و از سرچشمه تعاليم شيعه بهره برده و روحش بدان سرشته گشت. ظلم وستم را از همان آغاز احساس كرد و ملقّب به شاعر هجايي شد كه چوبه دارش را پنجاه سال به دوش كشيد و كسي را جست وجو مي كرد كه تنش را بالاي آن ببرد. اين شاعر در بسياري از اشعار خود به مقابله با انحراف و اوضاع سياسي فاسد پرداخته و در بيداري افكار عمومي جامعه عباسي نقش مهمي ايفا كرد. در بررسي اشعار دعبل با رويكرد سياسي مشخص شد كه او در هجو خلفا و وزرا و واليان حكومت عباسي ونقد اوضاع سياسي طنز را دستمايه خود قرار داده و بواسطه آن توانسته حكومت عباسيان و اوضاع واحوال پريشان آن، و انحطاط و هرج ومرج موجود در اين دوره تاريخي را به تصوير كشد. با دقت در اشعار سياسي دعبل با رويكرد مورد اشاره مشخص شد كه قصد وي طنز صرف به منظور خنداندن مردم نبوده، بلكه از اين كار اهداف سياسي و اجتماعي سازنده اي داشته است. اين مقاله به بررسي رويكرد طنز در شعر سياسي دعبل پرداخته است.

Deʹabel-el-Khozaai was one of the most prominent Shiite poets in First and Second abbasid Period Was Known from Political to Stability and known Intellectual to Multiplicity Religions. Deʹabel was born in Kufah hence; he was influenced by the spirit of Shiite instructions in his thought and spirit. He began to feel injustice and wrongdoing from there and went on irony and satire for more than fifty years, as if he was seeking his crucifixion for a long time. His poems reflect a sense of duty and responsibility and show a sarcastic style in criticizing and dispraising the Abbasid caliphs. He dared enough to reveal corruptions of the rulers fearlessly. In a very unique and delicate way, he illustrated the corrupt government, deviation and anarchy in an agitated society. It is confirmed that Deʹabelʹs irony has no fun but social and political reformatory aims. In this article, an attempt is made to deal with Deabelʹs political responsibility and discuss his viewpoints. The main outcome reveals that Deʹabel was too daring to criticize caliphs, viziers and other agents directly and fearlessly. Sarcasm and irony is the gist of this great poet.