تاثيرپذيري نجيب محفوظ از هزارويك شب

هزارويك شب به عنوان مشهورترين مجموعه ي افسانه‏هاي پريان، با ويژگي خاص چندفرهنگي بودن، همواره مورد توجه نويسندگان بزرگ شرق و غرب قرار داشته است. در اين ميان، نجيب محفوظ، برنده ي جايزه ي نوبل ادبيات در سال 1988 ميلادي، يكي از برترين آثار خويش را برپايه ي هزارويك شب و در امتداد آن نگاشته است كه در اين پژوهش بررسي تطبيقي ميان اين دو اثر، تبيين شباهت ها و افتراقات آن ها از جنبه ي ساختار و عناصر داستاني، نيز از جنبه ي محتوايي و مضامين حكايت هاي دو كتاب، انجام گرفته است. بررسي ساختار كلي هر دو كتاب و تطبيق حكايت ها و شخصيت هايي كه محفوظ از هزارويك شب وام گرفته است، نشان مي‏دهد او در اين اثر توانسته است ضمن حفظ چارچوب اصلي حكايت ها، شخصيت ها، قهرمانان و عناصر داستاني كتاب اصلي، آن ها را در زمانه اي ديگر روايت كند. اقتباساتي كه محفوظ از هزارويك شب انجام داده است، رنگي از تكرارهاي ملال آور ندارد و هرجا كه اشكالات تكنيكي و فني در متن كتاب اصلي وجود داشته، در اثري كه محفوظ به رشته ي تحرير درآورده، مرتفع شده است.

Thousand and One Nights as the most famous collection of fairytales, with peculiarity of being multi-cultural, has often been the center of attraction of great eastern and western writers. Here, Naguib Mahfouz, the winner of 1988 Nobel Prize in Literature, has based one of his famous works on "Thousand and One Nights" and compiled in similar fashion hence; this research has comparatively analyzed the two works in explaining similarities and differences from their elemental and structural aspects as well as thematic and contextual domains of the two books. A complete structural study of the two works and comparison of anecdotes and personalities that Mahfouz derived from the Thousand and One Nights indicate that in this work in order to safeguard the actual framework of anecdotes, characters, heroes and anecdotal elements of main book, Mahfouz could successfully narrate them in differet time epoch. In this work Mahfouz could narrate the anecdotes of Thousand and One Nights with supreme skill in different time and wherever there was technical problem in the actual classic work, in the work Mahfouz could write in a way that those problems were elevated.