بازنمود كهن‌الگوهاي يونگ در قصيده «سرود باران» اثر بدر شاكر السياب

تمظهر النماذج البداييّه ليونغ في قصيده "انشوده المطر" لبدر شاكر السياب

نظريه «كهن‌الگو» يا «آركي‌تايپ» كه نام آن با نام روان‌شناس و نظريه‌پرداز شهير سوييسي، كارل گوستاو يونگ گره خورده، عبارت است از «رفتارها و مفاهيم مشتركي كه از گذشته‌هاي دور در ناخودآگاه بشر ريشه دوانده‌اند». آنيما (عنصر مادينه روان مرد)، آنيموس (عنصر نرينه روان زن)، مادر، خود، كودك، زندگي دوباره، شهر پرديسي يا آرمان‌شهر از جمله اين كهن‌الگوهاست. قصيده «سرود باران» اثر بدر شاكر السياب نيز يكي از مهم‌ترين قصايدي است كه بازنمود كهن‌الگوهاي يونگ را به‌خوبي مي‌توان در آن مشاهده كرد. با توجه به بازنمود آشكار اين كهن‌الگوها در شعر بدر شاكر السياب، در اين نوشتار با تكيه بر روش توصيفي ـ ‌‌تحليلي، پس از واكاوي ضمير نا‌خود‌آگاه شاعر، به بررسي كهن‌الگوهاي آنيما، مرگ، تولد دوباره، زندگي، كودك و مادر پرداخته‌ايم و تلاش نموده‌ايم تا تصوير دقيقي از بازتاب اين كهن‌الگوها در قصيده مذكور ارايه دهيم. يافته‌ها حاكي از آن است كه در اين قصيده، كهن‌الگوها تا حد وسيعي از نا‌خود‌آگاه جمعي سياب نشات‌گرفته‌است و وقايع مختلف و عمدتاً تلخِ موجود در زندگي وي، از مهم‌ترين علل تجلي اين كهن‌الگوها در شعر وي به شمار مي‌آيد.

The word archetype came from the name of the well-known psychologist from Switzerland named Carl Gustave Young. It means common behaviors and contents from the very past in the unconscious of the human being. Anima, mother, self, second life, and utopia are examples of archetypes. The rain anthem is one of the important odes in which we can see great archetypes. This ode which is written in the Iraqʹs unrest years explains the up and down of the poetʹs life. Regarding the clear redisplaying of this archetype in Sayyabʹs poetry, we, after working on the poetʹs life and his unconscious ego, tried to survey the archetypes, Anima, death, new life, child, and mother,. Also we tried to picture the reflex of these archetypes in the mentioned ode. We concluded that redisplaying archetypes are mainly rooted in the Sayyabʹs collective consciousness and all his lifeʹs incidents and mainly bad incidents. All these are reasons of transfiguring these archetypes in his poetry.