ماهيت اداري – اجتماعي محلات در شهر ايراني - اسلامي

محله بخش جدایی ناپذیر ساختار اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و كالبدی شهر ایرانی - اسلامی میباشد.ویژگی های محله ای )خودگردانی، استقلال نسبی، خودیاری و عدالت اجتماعی( در دوران معاصر به سبب استاندارد سازی و هم شكل سازی محلات معانی خود را از دست داده، و معاصر سازی مفهوم محله مختص مداخله در كالبد و استخراج الگوهای كالبدی از محلات شهرهای سنتی میباشد. مقاله حاضرفرای این رویكرد بوده و با هدف ارائه پیشنهاداتی به منظور فراهم آوری شرایط لازم و در خور زمان به منظور دستیابی به ویژگیهای محله ایرانی - اسلامی به تحریر در آماده است. به همین منظور، برای بهرهبردن از نتایج تحقیقات موجود با روش اسنادی به جمعآوری اطلاعات اولیه پرداخته و با استفاده از منابع كتابخانه ای به ویژگیهای اصلی ماهیت اداری - اجتماعی محلات پرداخته میشود. بنا بر تحلیل منابع واسناد، خودگردانی محلات و عدم دخالت مستقیم دولت در امورات محله ای عامل شكل گیری هویتهای محله ای، خودیاری، خودگردانی، و همبستگی ساكنین بوده است. دگرگونی ماهیت اداری - اجتماعیمحلات در یك قرن گذشته از دو عامل اصلی تاثیر پذیر بوده است: ۱. حكومت مبتنی بر قانون و مفهوم شهروندیت ملی؛ ۲. وضع ضوابط و مقررات و انحلال نظامهای عرفی - محله ای. اگرچه بسیاری از ویژگی های محله ایرانی - اسلامی در شهرسازی معاصر دست یافتنی نمیباشد اما سیاست گزاری های شهری میتوانند در جهتی سوق داده شوند كه شرایط لازم به منظور دستیابی به این ویژگیها را فراهم آورند. راهكارهای ارائه شده در پایان مقاله میتواند منجر به ایجاد محلات خودگردان و خودیار با احساس مسئولیت پذیری و تعلق خاطر بالای ساكنین شود. راهكارهایی كه لزوما كالبدی نبوده اما مطمئنا در باززنده سازی كالبد و عملكرد محلات جدید تأثیرگذار خواهند بود.