كاربرد روشهاي زمين آماري درتحليل منحني هاي عمق ، سطح وتداوم بارندگي درمناطق خشك و نيمه خشك

مقدار بارندگی در بعد زما ن و مكان متغییر است. ایستگاههای باران سنجی كه جهت ثبت اطلاعات باران مورد استفاده قرار می گیرند . در واقع اطلاعاتی از یك پدیدۀ (باران) دارای تغییرات مكانی و زمانی را ارائه می دهند. در حوزه های آبخیز اطلاعات ما از میزان بارندگی منحصر به نقاط خاصی از سطح یك حو زه آبخیز می باشد . در صورتیكه آگاهی از میزان متوسط بارندگی، در یك حوزه آبخیز یكی از پارامترها اساسی در هیدرولوژی و طراحی سازه ها می باشد تغییرات بارندگی در بعد زمان معمولاً در قالب منحنی های شدت - مدت - فراوانی و الگوی زمانی بارش مورد بررسی قرار می گیرد . در حالیكه آگاهی از تغییرات مكانی بارش معمولاً توسط تحلیل منحنی های عمق - سطح و تداوم D.A.D بارندگی امكان پذیر می باشد . یكی از مراحل اصلی در تهیه منحنی های D.A.D رسم نقشه های همباران است . جهت رسم این نقشه ها روشهای متعددی از جمله استفاده از گرایان بارندگی، رو شهای ساده آمار كلاسیك و روشهای پیچیده زمین آماری مانند روش كریجینگ مور استفاده قرار می گیرند . هدف از این تحقیق تحلیل منحنی D.A.D در پایه های زمانی یك تا سه روزه در حوزه آبخیز كفه نمك سیرجان می باشد بدین منظور بعد از جمع آوری آمار واطلاعات مربوط به 59 ایستگاه باران سنجی در محدوده مطالعاتی، بارندگهای فراگیر و حداكثر برای تداومهای یك تا سه روزه انتخاب شدند . سپس جهت رسم نقشه های همباران رابطۀ بین بارندگی با ارتفاع مورد بررسی قرار گرفت كه به دلیل عدم معنی دار بودن این رابطه، جهت رسم نقشه ها همباران و تعیین متوسط بارندگی دو روش زمین آماری كریجینگ و عكس فاصله با توانهای 1-3 مورد ارزیابی قرار گرفتند . در این تحقیق جهت ارزیابی دو روش فوق از معیار میانگین خطای مطلق (MAE) استفاده شد . نتایج این ارزیابی نشان داد كه در منطقه مورد مطالعه روش كریجینگ جهت تعیین متوسط بارند گی به روش عكس فاصله ارجحیت دارد . سپس با استفاده از روش كریجینگ نقشه های همباران یك تا سه روزه برای منطقه مورد مطالعه تهیه گردید و منحنی های D.A.D رسم شدند . با استفاده از این منحنی ها تبدیل بارندگی نقطه ای به متوسط بارندگی تا مساحت 20 هزار كیلومترمربعی برای منطقه مورد مطالعه امكان پذیر است . همچنین بررسی منحنی های مذكور نشان میدهد . مقدار بارندگی در مركز نسبت به مقدار آن در یك سطح 20 هزار كیلومترمربعی برای تداومهای یك تا سه روزه بترتیب برابر با 1.98 ،1.74 ، 1.48 می باشد.

The Quantity of rainfall varies in Temporal and speltial dimention stations which are used to record rainfall information, in fact deliver information a bout a natural phenomena (rainfall) that have temporal and spatial changes. In the watershed areas, our informotion a bout rainfall is limited to certain places. Awareness to average rainfall in a watershed area is one of the most importanct factor in hydrology and structer design. Usually rainfall change in time dimention, are studied in form of temporal pattern and, frequency, duration and intensiy curves. Whereas awareness of rainfall spatial changes, are usually possible with Analysis of depth – area and Duration, curves (D.A.D). one of the main stages in providing D.A.D curves is to draw isohyetal maps. For drawing the map there are several methods such as: use rainfall Gradian, simple methods of classic statistics and advanced Geostatistic such as kriging. The purpose of this study is analysis of D.A.D. curves in times base of one to three days duration in kafeh- namak sirjan watershed area. So, after Data gathering in 59 stations, comprehensive and max railfall for one to three day durations were selected. Then for drawing isohyetal curve, the relation between rainfall and height was studied. Due to there was no significant relationship, The two another methods (kriging and inverse distance weight with the potentials(1-3) method ) were tested. To evaluate these two methods, mean absdute error (MAE) was used. Findings show that in the studied area, kriging method has preference over inverse distance weight method.According to kriging method, one to three days duration iso hyetal maps and also D.A.D were drawed.With use of these curves, it is possible to estimate point Rainfall to average rainfall for 20000 sq.km. Also, Findings show that rainfall rate in the center as compaired with 20000 sq.km. for one to three day duration are 1,98, 1,74 and 1،48, respectively