پخش سيلاب راهكاري مناسب جهت توسعه منابع آب زيرزميني در مناطق خشك و نيمه خشك ايران ( مطالعه موردي: ايستگاه تحقيقاتي كوثر)

كمی اندازه و پراكنش نامناسب بارش، افزون بر 90 درصد از پهنه ایران را در طبقه بندی اقلیمی خشك و نیمه خشك قرار داده است. كاهش آبدهی چاه ها و افت سفره های آب زیر زمینی ، به علت حفر چاههای بی رویه از عوامل مهم بیابان زایی در این مناطق به شمار می رود. یكی از راههای مقابله با این مهم استفاده از پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی آبخوان ها می باشد. برای این منظور تاثیر پروژه پخش سیلاب ایستگاه كوثر واقع در 190 كیلومتری جنوب شرقی شیراز بر منابع آب زیر زمینی و توسعه اراضی كشاورزی دشت گربایگان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد آب مصرفی جهت شرب و كشاورزی در منطقه گربایگان، قبل از اجرای طرح از 16 حلقه چاه تامین می شده است. در صورتی كه با اجرای پروژه پخش سیلاب، تعداد چاه ها در كل منطقه به بیش از 150 حلقه رسیده، كه خود نشان دهنده تغذیه مصنوعی در آبخوانی به ضخامت متوسط 30 متر و گنجایشی معادل 100 میلیون متر مكعب می باشد. همچنین بررسی آماری هیدرومتری در خشكه رودهای بیشه زرد و چاه قوچ كه محل آبگیری شبكه های پخش سیلاب می باشند، نشان می دهد كه از سال 1361 یعنی ابتدای طرح تا كنون ، به میزان 156/0274 میلیون متر مكعب آب وارد آبخوان گردیده است، كه موجب افزایش سطح كشاورزی از 200هكتار به بیش از 2000 هكتار شده است، همچنین با احیا مراتع و افزایش تراكم پوشش گیاهی، علاوه بر كنترل فرسایش بادی در منطقه ، میزان تولید ماده خشك در هكتار از 50 كیلوگرم به بیش از 650 كیلوگرم افزایش یافته است.