تاثير هويت فرهنگي و تفكري ايران باستان بر «عيون الأخبار» ابن قتيبه

نهضت ترجمه در قرون اول اسلامی باعث گردید بسیاری از آثار دوران باستان ایران به زبان عربی ترجمه گردد. از سوی دیگر غالب این آثار در طول تاریخ از بین رفت. در این میان نویسندگان برجسته ای همچون ابن قتیبه برخی از این مطالب را در كتاب های خود نقل قول نموده اند كه همین امر باعث برجای ماندن بخشی از این آثار گردیده است. كتاب عیون الأخبار كه در ده فصل تنظیم شده است حجم قابل توجهی از این مطالب را در خود جای داده است. بررسی كامل این اثر از منظر كتاب شناسی منابع، شخصیت-شناسی و استخراج مضامین فكری و فرهنگی مربوط به ایران باستان هدف این پژوهش بوده است. بررسی ها نشان داد كه ابن قتیبه از مهم ترین شخصیت های ادبی این قرن است كه به ترویج فرهنگ و اندیشه ی ایرانیان باستان می پردازد. اهتمام او در زمینه ها و اشكال گوناگون نمود پیدا كرده است اما بیشترین توجه او متوجه آیین حكومت داری، شیوه های جنگ آوری و پهلوانی است و این نشان می دهد كه ایرانیان در این دو ركن بسیار برجسته بودند. بیشترین توجه به اقوال خسروپرویز بوده و بارها وصیت ها و پیشنهادهای این پادشاه بیان شده است و بعد از آن رتبه دوم از آن انوشیروان است.