سير تحول معماري مدارس از الگوي سنتي ايراني تا الگوي متداول معاصر

تاریخچه پیدایش مدارس در كشورهای مختلف متفاوت است . در ایران باستان آموزش وجود داشته است . همچنین در زمان هخامنشیان آموزش در خانواده ، جوار مراكز مذهبی و دربار صورت می گرفته است . در زمان ساسانیان آموزش درباریان وجود داشته و دانشگاه جندی شاپور در زمان اردشیر بابكان تاسیس شده است . از آغاز قرن چهارم و در طول قرن پنجم هجری قمری ، تحولاتی در تشكیلات آموزش و پرورش ایران به وجود آمد . بدین طریق كه ساختمان های مساجد ، از شكل ساده خود خارج شده و در آنها حوزه های درس و اتاقهایی برای سكونت طلاب علم بوجود آمدند . بتدریج در جوار مساجد ، مدارس بوجود آمدند. از جمله مدارس آن زمان ، باید مدارسی را نام برد كه حسن بن قاسم معروف به داعی صغیر در آمل تاسیس كرد . به دنبال آن مدارسی به نام نظامیه ، بوسیله خواجه نظام الملك طوسی در سراسر امپراتوری اسلامی سلجوقی به وجود آمدند.در كشور ما مهمترین مراكز تعلیم و تربیت از صدر اسلام تاكنون خانواده ، مسجد ، مكتب و مدرسه بوده است . تاسیس مدارس به سبك جدید از حدود 160 سال پیش در زمان قاجاریه مورد توجه بوده است . تاسیس دارالفنون در سال 1230 شمسی و توسعه مدارس ایران در برخی از شهرستان های بزرگ را می توان سرآغاز معرفی نظام جدید مدارس و از اقدامات مهم فرهنگی دانست. لذا در این مقاله تلاش شده تا با بررسی سیر تحولات مدارس در كشورمان قبل از 1300 شمسی تا امروز و با در دست داشتن گونه شناسی مدارس در طی این سالها و شناخت تغییرات در این بخش به شناسایی مفاهیم از دست رفته در این فضا پرداخته شود . روش انتخابی در تحقیقات بصورت میدانی و اسنادی خواهد بود.