برنامه ريزي و مديريت جامع منابع آب و توسعه پايدار در مناطق خشك مطالعه موردي استان قم

بخش زیادی از مناطق پرباران ایران به جهت جغرافیائی در مناطق ساحلی شمال، كوهستانی البرز و زاگرس و یا مرزی قرار دارند، كه در این مناطق ارزش ذاتی و اقتصادی آب به علت قیمت نازل آن چندان مورد توجه قرار نمی گیرد. از طرفی مناطق خشك و نیمه خشك كشور از وسعت مناسب زمین، برای برنامه های توسعه ای برخوردار است، ولی پیشرفت وضعیت اقتصادیشان وابسته به آب است. استان قم در حالی از نرخ رشد جمعیت و آهنگ مهاجرت پذیری بالا برخوردار است كه، حق آبه تاریخی خود را از قمرود و قره چای از دست داده است، و منابع آب زیرزمینی آن افت شدید پیدا نموده است. ضمن آنكه، تامین آب شرب از سرشاخه های دز هم اكنون تنها نیاز شرب وضع حاضر را با نوساناتی در كیفیت پاسخگوست. براساس محاسبات صورت گرفته در این تحقیق جمعیت فعلی توان افزایش تا نزدیك به 3 برابر فعلی را تا سال افق طرح این مطالعه (1425) دارا می باشد. پیش بینی می شود با تغییرات اقلیم در آینده بعضی مناطق پرآب كشور سیل زا خواهند بود، و بعضی مناطق خشك، خشك سالیهای متواتر را تجربه خواهند كرد، زیرا بر اثر گرمایش جهانی بارش برف در جاهای پرآب جای خود را به رگبارهای شدید داده و در جاهای خشك تبخیر افزایش یافت و حیات حیوان و نبات را تهدید خواهد كرد. لذا انتقال بین حوزه ای و ایجاد توازن جدید در برنامه ریزیهای منابع آب كشور برای توسعه پایدار، امری ضروریست. این مقاله ضرورت و راه های مختلف تامین منابع جدید آب استان قم را با نگرش توسعه پایدار، رشد جمعیت و با تفسیر توسعه متوازن، راهبرد های توسعه بلند مدت و برنامه چهارم توسعه برررسی نموده و معیارهای نوی را ارائه می نماید.