مطالعه نقش عوامل مختلف اقليمي بر فرآيند تبخير در قالب مناطق همگن در برخي از مناطق خشك و نيمه خشك ايران

در تحقیق حاضر پس از جمع آوری و استاندارد سازی آمار بلندمدت ایستگاه های هواشناسی مربوط به مناطق خشك كشور كه عمدتاً قسمتهای مركز، شرق، جنوب و جنوب شرق كشور را پوشش میدادند، اقدام به بررسی مهمترین فاكتورهای موثر بر پدیده تبخیر به عنوان یكی از شاخصهای مهم در مطالعات كشاورزی گردید. بدین منظور ابتدا روش آماری تجزیه عاملی (Factor Analysis) دوران یافته مورد استفاده قرار گرفت و به كمك آن چهار فاكتور (عامل) برای هر یك از ماههای سال به طور مجزا ایجاد شد. همچنین با در نظر گرفتن وزن هر یك از پارامترهای موجود در هر عامل، مهمترین پارامتر اقلیمی در هر یك از این عوامل تعیین گردید . سپس با استفاده از روش آماری دسته بندی (cluster) طق همگن از لحاظ پارامترهای اقلیمی موثر بر تبخیر مشخص گردیدند. سپس به كمك رگرسیون چند گانه، میزان همبستگی عاملهای دوران یافته با میزان تبخیر هر ماه در هر منطقه همگن به طور جداگانه محاسبه گردید. نتایج حاصله نشان داد كه ضریب همبستگی بین عاملهای بدست آمده و میزان تبخیر در هر ماه بسیار بالا بوده كه حاكی از نقش موثر روش آماری تجزیه عاملی در بررسی روابط بین تبخیر و پارامترهای اقلیمی می باشد . همچنین مشخص گردید كه در هر یك از ماههای سال یكی از پارامترهای اقلیمی مورد مطالعه نقش موثرتری بر میزان تبخیر داشته است. در این میان نقش دما، سرعت باد و میزان ابرناكی از بقیه مشهود تر بوده است.