عوامل تعيين كننده رشد شهري در ايران (رهيافت رگرسيون وزني جغرافيايي)

امروزه، همه كشورهاي جهان با پديده شهرنشيني مواجه هستند كه افزايش جمعيت شهري و به تبع آن توسعه شهرهاي كوچك و بزرگ را به دنبال داشته است. از آنجا كه عوامل زيادي بر رشد شهري مؤثرند و اثر آن ها بر شهرهاي مختلف نيز متفاوت است، اين مطالعه به بررسي عوامل تعيين كننده ي رشد شهري به تفكيك شهرستان در ايران، بين سالهاي ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ بر اساس روش رگرسيون وزني جغرافيايي(GWR ) مي پردازد. مطابق با ادبيات اقتصاد سنجي فضايي، از اين روش زماني استفاده مي شود كه ناهمساني فضايي وجود داشته باشد. به عبارت ديگر، مزيت اين روش در قابليت برآورد تغييرات ضرايب رگرسيوني برآوردي در طول فضا است. با توجه به اين كه مورد اين مطالعه نيز شهرستان هاي كشور مي باشد و به نظر مي رسد نمي توان يك رابطه يكه براي آن ها تعريف نمود، مدل تصريح شده با اين روش برآورد گرديده است. بر اساس نتايج بدست آمده پتانسيل بازار، هزينه هاي عمراني تأثير مثبت و سرمايه انساني نسبت صنعت به خدمات و جمعيت پايه، اثر منفي بر رشد شهري داشته اند. تأثير منفي جمعيت پايه منطبق با فرضيه همگرايي است. در عين حال، فرضيه ناهمساني فضايي براي متغير پتانسيل بازار پذيرفته مي شود. به اين ترتيب، اثر پتانسيل بازار بر رشد شهري در شهرستان هاي مختلف يكسان نبوده است.