اثر سكوت عمدي در ايجاد مسئوليت مدني

یكی از موضوعاتی كه معمولا در مبحث اعلام اراده مورد بررسی قرار میگیرد، سكوت و آثار و أحكام آن است. بیشتر علمای فقه و حقوق، سكوت را به دلیل ماهیت مبهم آن، دارای هیچ اثری نمیدانند؛ به عقیده این گروه، بر سكوت شخص، نمیتوان یك اثر حقوقی بار كرد. سكوت به تنهایی حاكی از ارادة شخص نیست واز وضع شخص ساكت چیزی فهمیده نمی شود و موارد استثنایی كه سكوت در آنها علامت رضاست سكوت محض نمی باشد بلكه قرینه ها و اماراتی هستند كه می توانند مبین ارادة شخص باشند و ارزش واقعی تعلق به آنها دارد نه به نفس سكوت زیرا سكوت نمی تواند مبین ارادة شخص ساكت باشد و اعم از رضاست و بدون اماره و قرینه ارزش و اعتباری ندارد. بنابراین در مواردی كه اراده ابراز می شود به اعتبار وجود و ابراز اراده ) صریح یا ضمنی( سكوت می شكند و اثر حقوقی بر آن مترتب می شود. این كه سكوت، وسیله متعارفی برای اعلام اراده نیست و هیچ اثری ندارد را، شاید بتوان به عنوان یك قاعده و اصل كلی پذیرفت، ولی این اصل هم مانند دیگر اصول، دارای استثنائاتی است. در تمام مكاتب حقوقی، بویژه مكتب حقوقی امامیه، دلالت سكوت همراه قرائن و امارات بر رضا پذیرفته شده و چنین سكوتی از تحت قاعده كلی عدم دلالت سكوت خارج شده است.