كاربرد تجزيه و تحليل خوشه اي در مدلسازي رسوب آبخيز

حوزه آبخیز اصفهان و سیرجان با وسعتی در حدود یك پانزدهم كشور دارای مخازن آبی كوچك و بزرگی است كه در توسعه و بهره برداری از منابع محدود آبی موجود در بخش مركزی كشور نقش به سزایی دارند. از این رو در مقاله حاضر سعی گردیده است تا به كاربرد تجزیه و تحلیل خوشه ای درمدلسازی پرداخته شود. برای این منظوربا بررسی كلیه ایستگاههای رسوب سنجی موجود در منطقه مورد مطالعه، 14 ایستگاه رسوب سنجی با طول دوره مشترك آماری یازده ساله انتخاب گردید. سپس 49 ویژگی فیزیوگرافی، زمین شناسی، اقلیمی، هیدرولوژیكی و كاربری اراضی در هر یك از زیرحوزه ها تعیین شد. در مرحله بعد با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی متغیرهای مستقل استخراج، و با استفاده از تجزیه و تحلیل خوشه ای گروههای همگن تشخیص داده شدند. به منظور بررسی صحت جدا بودن گروههای همگن از تجزیه و تحلیل تفكیكی استفاده شد. در نهایت در دو حالت با انجام یا عدم انجام تجزیه و تحلیل خوشه ای اقدام به ارائه مدل رگرسیونی در هر یك از مناطق همگن و كل حوزه آبخیز مورد مطالعه گردید. با ارزیابی مدلهای به دست آمده مناسبترین مدل برآورد میانگین رسوب معلق روزانه انجام تجزیه و تحلیل خوشه ای به روش دورترین همسایه با كمترین مقدار خطای تخمین و بیشترین مقدار ضریب كارآیی تشخیص داده شد