تحليل روانشناختي كهن الگوي مادر در منظومة ويس و رامين

منظومة ویسورامین فخرالدّین اسعدگرگانی، به دلیل اینكه خاستگاه كهن دارد _عهداشكانی_ محل ظهور و بروز كهنالگوهاي متعدّدي است، كه زیربناي تفكّرات روانشناس معروف، كارلگوستاو یونگ است. این كهنالگوها حاوي تجارب ارثی گذشتگان است، كه در ناهوشیار جمعی جاي دارند. آنها می توانند خود را طی فرایندي به خودآگاه برسانند و باعث ایجاد تعادل روانی در فرد شوند. یكی از این سنخهاي باستانی، صورت ازلی مادر است كه در این داستان بسیار قدرتمند تبلور یافته است؛ به خصوص سویة منفی آن كه باعث ایجاد تحوّلاتی سرنوشت ساز در سیر داستان می شود. این صورت منفی در چهرة شهرو مادر ویس و دایة او به تصویر كشیده شده است. شخصیّت دایه علاوه بر تجلّی در صورتمثالی مادر، در كهنالگوهایی مانند سایه و مكّار نیز چهره می نمایاند و معناي مثبت این كهن الگو در مادر رامین و اسب و آتشگاه محل عبادت رامین مورد بررسی قرار گرفت.