بررسي اثرات زيست محيطي برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه بر اكولوژي رودخانه (مثال موردي رودخانه نازلوچاي اروميه)

رودخانه ها به عنوان یكی از زیستگاههای با ارزش و مهم آبزیان آبهای داخلی از اكوسیستم هایی هستند كه كمتر مورد توجه قرار گرفته اند. رودخانه ها بر حسب اینكه دارای آبهای جاری تند یا كند و آرام داشته باشند دارای ویژگیهای زیستی متفاوتی هستند. سد سازی, آلودگی های ناشی از تخلیه فاضلابها, بهره برداری از شن و ماسه بستر رودخانه ها هریك به نوعی در دگرگونی محیط زیست رودخانه ها موثرند. پیامدهای زیست محیطی استخراج شن و ماسه از رودخانه نازلوچای در محدوده مطالعاتی به آسانی قابل مشاهده و رویت است كه عدم كنترل باعث تخریب اكوسیستم های رودخانه ای و ساحلی می شوند. با توجه به بررسی های میدانی برداشت شن و ماسه عمدتاً از ته شسته های بستر رودخانه نازلوچای و زونهای ساحلی آن انجام می شود. برداشت شن و ماسه باعث تغییر خصوصیات فیزیكی گسترده تحت بهره برداری و تخریب گیاهان، جانوران و خاك های نزدیك به محل بهره برداری شده و در سیستم هیدرولوژی رودخانه منطقه اختلال بوجود آورده است. اثرات منفی برداشت شن و ماسه محدود به محل بهره برداری نبوده و به قسمت های دیگر سیستم ساحلی و رودخانه نیز سرایت كرده است. از اثرات مستقیم تعدی برداشت شن و ماسه در بستر رودخانه می توان به مواردی همچون تغییر هیدرولیك رودخانه، محل رسوب و مورفولوژی بستر رودخانه كه مستقیماً تحت تاثیر فعالیت های انسانی نظیر بهره برداری بی رویه از شن و ماسه قرار دارد، اشاره كرد.