مقايسه نقش عوامل اكولوژيك و انساني در مكان يابي سكونتگاه با استفاده از مدل تحليل شبكه اي (مطالعه موردي: روستاي كاج استان چهارمحال و بختياري)

انتخاب مكان مناسب برای یك فعالیت یكی از تصمیمات پایدار برای انجام یك طرح است كه نیازمند تحقیق در مكان ازدیدگاههای مختلف میباشد. مكانیابی سنجش قابلیتها و تواناییهای یك منطقه از لحاظ وجود زمین مناسب و كافی و ارتباط آن با دیگر كاربریها برای انتخاب مكانی شایسته كاربری خاص است. این قابلیتها با توجه به این كه برای چه مفاهیمی در نظر گرفته شود متفاوت خواهد بود، بنابراین بسته به نوع كاركرد، باید معیارهایی تلفیق شوند توان مكان با توجه به آن مورد بررسی قرار گیرد. روستاها مركز تولید كشاورزی و دامی بوده و اقتصاد روستایی وابسته به زمین میباشد. روستای كاج كه همجوار با رودخانه كوهرنگ در پی ساخت و آبگیری سد به زیر آب خواهد رفت و باید به مكان مناسبی انتقال یابد. به منظور تعیین منطقه مناسب با توجه به نتایج مطالعات مشابه، تحقیقات و مصاحبه با كارشناسان و مطالعات میدانی عوامل و معیارهایی متناسب شرایط و موقعیت منطقه برای مكانیابی در نظر گرفته شد. بررسی معیارهای پیشنهاد شده جهت تعیین گزینههایی كه میتوانند بیشترین تاثیر را در فرآیند مكانیابی داشته باشند تا مكانیابی با دقت و تاثیرگذاری و مقبولیت بیشتری انجام شود با بهرهگیری از روش ANP انجام شد. نتایج نشان داد از میان معیارهای موثر و مهم در امر مكانگزینی سكونتگاه روستایی كه در این تحقیق انتخاب شدند معیار های اقتصادی و اجتماعی ناشی از مدیریت انسانی كه میتوان آنها را معیارهای غیراكولوژیك یا مصنوعی نامید مانند فاصله از شهر، جاده و منابع آب علی رغم اینكه تعداد بیشتری از فاكتورها را بخود اختصاص دادهاند، اما ارزش و تاثیر كمتری در مكانیابی سكونتگاه داشتهاند. در حالیكه معیارهای اكولوژیك مرتبطبا توان تولید زمین از قبیل ارتفاع، فرسایشپذیری خاك و زمینشناسی در شناسایی مناطق دارای قابلیت مناسب جهت كاربری سكونتگاه روستایی اهمیت بالایی داشته و نزدیك به 5۰ درصد وزن معیارهای به كار رفته در تصمیمگیری را به خود اختصاص میدهند.